BilirkiÅŸilikte rehber ilkeler ve raporlardaki standartlar belirlendi

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, BaÅŸkanlık, 24 Kasım 2016’da yürülüÄŸe giren 6754 sayılı BilirkiÅŸilik Kanunu çerçevesinde bugüne kadar bilirkiÅŸiliÄŸin etkin ve verimli iÅŸlemesi için çeÅŸitli adımlar attı.

Yargı Reformu Strateji Belgesi‘ndeki hedefler kapsamında BaÅŸkanlık, bilirkiÅŸilerin uyacağı rehber ilkeleri ve bilirkiÅŸi raporlarında bulunması gereken standartları belirledi.

Düzenlemeyle bilirkiÅŸilerin farkındalığının ve etkinliÄŸinin artırılması, bilirkiÅŸilik hizmetleri ile raporların yazımında ülke genelinde geçerli olacak standartlar oluÅŸturularak uygulama birliÄŸinin saÄŸlanması amaçlandı.

Rehber ilkelerle raporlarda bulunması gereken standartlara göre, bilirkiÅŸiler, bilirkiÅŸi listelerine kayıt için baÅŸvururken temel ve alt uzmanlık alanı seçimine dikkat edecek.

BilirkiÅŸi, görevlendirildikten sonra yapacağı ön inceleme sonucunda konunun kendi uzmanlık alanına girmediÄŸini tespit ettiÄŸinde en geç bir hafta içinde görevlendirmeyi yapan merciye durumu bildirecek ve görevlendirmeyi kabul etmeyecek.

Görev alanı ve sınırları hakkında tereddüde düÅŸen bilirkiÅŸi, söz konusu tereddüdün giderilmesini kendisini görevlendiren merciden yazılı olarak isteyecek, görevlendirilen birim tarafından verilen yazılı talimata göre incelemesini yapacak.

BilirkiÅŸi, görevlendirmenin mevzuat hükümlerine uygun yapılmasını, kapsam ve sınırlarıyla cevaplaması istenen soruların sorulmasını görevlendirmeyi yapan merciden talep edecek.

Sicilden ve listeden çıkarılma yaptırımı

BilirkiÅŸi, kayıtlı olduÄŸu bilirkiÅŸilik bölge kurulunun yetki çevresindeki tüm il ve ilçelerden yapılan görevlendirmeleri geçerli mazereti bulunmadığı takdirde kabul etmek zorunda olacak, bilirkiÅŸilik görevini kabulden kaçınmasının sicilden ve listeden çıkarılma yaptırımını gerektirebileceÄŸini dikkate alacak.

Ulusal Yargı Ağı BiliÅŸim Sistemi (UYAP) aracılığıyla dosyanın incelenmesinin mümkün olduÄŸu durumlarda zaman ve emek kaybını aza indirmek amacıyla bilirkiÅŸi, dosyanın veya belgenin fiziki olarak teslim edilmeksizin UYAP üzerinden kendisine dosya inceleme yetkisi verilmesini görevlendirmeyi yapan merciden isteyebilecek.

BilirkiÅŸi, incelemesini yaparken hak ve adaletin gerçekleÅŸmesinde hakime yardımcı olacağından, bu sorumluluk bilinciyle azami dikkat ve özen göstererek kendisine sorulan tüm sorulara cevap verecek biçimde raporunu hazırlayacak.

Ä°ncelediÄŸi bir sorunun açıklığa kavuÅŸturulmasında ya da saptanmasında baÅŸka bir uzmanın bilgisine, yardımına ihtiyaç duyulduÄŸu anda bilirkiÅŸi, kendisini görevlendiren birime baÅŸvurarak ilgili uzmanlık alanından bilirkiÅŸi atamasını talep edecek.

BilirkiÅŸi, görevlendirme konusu hakkında uzmanlık alanına girmeyen, uyuÅŸmazlığa ve sorunun çözümüne doÄŸrudan etkili olmayan bir durumla karşılaÅŸtığında raporunda kesinlikle bu konuda herhangi bir belirleme yapamayacak, görüÅŸ açıklayamacak.

BilirkiÅŸi, görevinin, kendisine verilen verilerle veya kendi uzmanlık alanındaki bilgilerle saptama yapmak ve görüÅŸ açıklamak olduÄŸuna dikkat edecek.

BilirkiÅŸinin görev alanı genelde kendi bilgi ve uzmanlık alanı, özelde de sorulan sorularla sınırlı olacak, kendisine verilen görev ve yetkinin dışına çıkamayacak.

Öte yandan, bilirkiÅŸi, iddia ve savunmalarla ilgili yorumda bulunamayacak.

Dosya taraflarına bilgi vermekten kaçınacak

Rapor hazırlanmasında bilirkiÅŸi, ihtiyaç duyması halinde kendisini görevlendiren mercinin bilgisi ve onayıyla tarafların bilgisine baÅŸvurabilecek. Bu durumda, bilirkiÅŸi tarafların bilgisine baÅŸvurmak istediÄŸine dair talebini yazılı olarak görevlendirmeyi yapan mercinin onayına sunacak, taraflardan biri bulunmaksızın diÄŸerini dinleyemeyecek.

BilirkiÅŸi, dosyanın tarafı, vekili veya üçüncü bir kiÅŸinin kendisiyle iletiÅŸime geçmesi halinde görevlendirildiÄŸi dosyayla ilgili bilgi vermekten kaçınacak, durumu görevlendirmeyi yapan birime bildirecek.

BilirkiÅŸi, raporunu hazırlarken raporun dayanağı olan somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun göstermek zorunda olacak.

DeÄŸerlendirmede kullanılmak üzere ölçüm yapılması gerektiÄŸinde de bilirkiÅŸi, bu ölçümleri bizzat yapacak, tarafların verdikleri ölçümleri esas alarak deÄŸerlendirme yapamayacak, hesaplamada esas alınan birim fiyatlar ve dayanılan kriterlere raporda açıklamalı yer verilecek.

BilirkiÅŸi, raporunda kesinlikle takdiri deÄŸerlendirmelerde bulunmayacak, somut olayı tüm açıklığıyla raporunda anlattıktan sonra olayın yorumunu ve takdirini hakime bırakacak.

BilirkiÅŸi, raporunu hazırlarken hukuki nitelendirme ve deÄŸerlendirmelerde bulunamayacak, tereddüt ettiÄŸi hallerde görevlendirmeyi yapan merciden hukuk sorunu ve inceleme alanının kapsam ve sınırları hakkında bilgi isteyebilecek.

BilirkiÅŸinin, özel veya teknik bilgiye dayanmadan yalnız yargılama sırasında elde edilen delilleri deÄŸerlendirerek uyuÅŸmazlık konusu hakkında saptamalar ve yorum yapmasının bilirkiÅŸilik temel ilkelerine aykırı olduÄŸu göz önünde bulundurulacak.

BilirkiÅŸi, sorunu çözerken kullanacağı özel veya teknik bilgisinin deÄŸerlendirilmesinde delillerden yardımcı ya da denetleyici olarak yararlanabilecek.

BilirkiÅŸi raporu, biçim, üslup ve dil bakımından görevlendirmeyi yapan merci ile tarafların anlayacağı nitelikte ve okunaklı olacak.

Raporlarda Türkçe karşılık olacak

BilirkiÅŸi, raporunu hazırlarken teknik terim ve kavramlarla ilgili sözcüklerin Türkçe karşılıklarını tercih edecek ya da parantez içinde Türkçe karşılıklarını mutlaka yazacak, teknik bir kavram söz konusu ise ayrıntıya kaçmadan bu kavramla ilgili açıklamada bulunacak. Ayrıca, bilirkiÅŸi raporunu hazırlarken görevlendiren merci tarafından istenmesi halinde yargılama sırasında dosyaya sunulan uzman görüÅŸlerini de özel ve teknik bilgi yönünden deÄŸerlendirebilecek.

BilirkiÅŸi, incelediÄŸi ticari defter, fiÅŸ, fatura, makbuz, senet gibi tüm belgeleri yargı denetimine elveriÅŸli bir ÅŸekilde raporuna yansıtacak.

BilirkiÅŸi, görüÅŸünü hazırlarken çalışmasını kolaylaÅŸtıracak yazı, tutanak, fotoÄŸraf, basılı eser, resim, film gibi belgelerin görevlendirme sırasında verilmemesi halinde bunları her zaman görevlendirmeyi yapan merciden talep edebilecek.

Raporunu kısa, öz ve açık ÅŸekilde hazırlamaya özen göstermesi gereken bilirkiÅŸi, raporunu esas konunun uzun olması ve özellikle birden çok sorun bulunması durumunda paragraflara ve ayrı ayrı baÅŸlıklara bölebilecek.

BilirkiÅŸi, raporunda tümüyle maddi olgulara yer verecek, cevaplaması istenen somut soruları tek tek sorulma sırasına göre, bilimsel dayanaklarını da açık ve anlaşılır biçimde gösterecek, eksiksiz cevaplayacak.

Keşif gerektiren durumlarda yapılacaklar

KeÅŸifli incelemeyi gerektiren bir dosyada görevlendirilme halinde ise bilirkiÅŸi, mutlaka keÅŸif öncesinde dosyayı incelemek için kendisine uygun bir zaman dilimi belirlenmesini isteyecek, özel veya teknik bilgisi ile yapacağı incelemede keÅŸif icrası için gerekli bilgi ve belgelerde eksiklik halinde görevlendiren mercinin bu duruma dikkatini çekecek.

BilirkiÅŸi, keÅŸif gerektiren dosyalarda keÅŸfe konu yerin zemin durumu, yer bilgisi, koordinatları, keÅŸif yerindeki hava durumu ve hangi vasıtalarla keÅŸif yerine ulaşılabileceÄŸine iliÅŸkin bilgileri görevlendirmeyi yapan merciye sunacak, dosyanın durumuna göre ihtiyaç duyulan araç ve gereçleri mutlaka keÅŸif anında yanında bulunduracak.

BilirkiÅŸi, hakimin yetkisinde olan kusurluluk konusunda (asli/tali kusurlu, kusursuz, yüzdelik kusur oranı) herhangi bir deÄŸerlendirme yapamayacak.

BilirkiÅŸi, kendisine verilen sürede raporunu teslim edemeyecek ise gecikme sebebini de belirtmek suretiyle süre bitiminden önce görevlendirmeyi yapan merciye baÅŸvurarak ek süre talebinde bulunabilecek.

Dosyada daha önce alınan bilirkiÅŸi raporları arasındaki çeliÅŸkinin giderilmesi için yeniden rapor düzenlemek üzere görevlendirilme halinde bilirkiÅŸi, birbiriyle çeliÅŸen raporlardaki tespit ve deÄŸerlendirmelerden hangilerine katıldığını veya farklı bir görüÅŸ ve deÄŸerlendirme sunacak ise bunun nedenlerini tartışıp gerekçelendirerek raporunu düzenleyecek.

BilirkiÅŸi, dosyada ek rapor alınmak üzere görevlendirildiÄŸinde, ek raporun alınma gerekçesi çerçevesinde soruna çözüm üretecek mahiyette ve tekrar ek rapor alınmasına gerek duyulmayacak nitelikte rapor düzenleyecek.

Öte yandan, bilirkiÅŸi, hazırlayacağı raporda özel ve teknik bilgisini kullanarak ulaÅŸtığı sonuçların gerekçesini de açıklamakla yükümlü olacak.

Kurul halinde görevlendirilmelerde bilirkiÅŸilerin bir araya gelerek müzakerelerde bulunup bilirkiÅŸi raporunu birlikte hazırlamaları esas olacak. Muhalefette kalan bilirkiÅŸi, aralarında yaptıkları müzakere sonrasında bilirkiÅŸi raporuna karşı oyunu belirten imzayı attıktan sonra ayrı bir rapor verebilecek.

AA