Ekonomik göstergeler 2020 için umut veriyor

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Konjonktürel politik hareketlerin takip edildiÄŸi ve jeopolitik risklerin gündemden düÅŸmediÄŸi bir yılın daha sonuna yaklaşılırken, ülkeler arası siyasi çatışmaların temelinde yatan ekonomik sisteme hakim olma isteÄŸi ve bu paralelde oluÅŸan “ticaret savaşı” geliÅŸmeleri, 2019’da piyasaları ve ekonomik kararları etkileyen temel konu oldu.

Brexit geliÅŸmelerinin de yakından takip edildiÄŸi 2019’da, Avrupa ekonomisinde istenen toparlanmanın yakalanmaması, Ä°talya, Ä°spanya ve Ä°ngiltere’de siyasi belirsizliklerin oluÅŸması küresel ekonomiye dair yavaÅŸlama kaygılarının artmasını tetikledi.

GeliÅŸmeler çerçevesinde ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi önde gelen merkez bankalarının ekonomiyi desteklemek amacıyla para politikalarında yeniden gevÅŸemeye dönmesi ekonomiye iliÅŸkin risklerin azalmasını saÄŸladı.

Tüm bunlar doÄŸrultusunda globalleÅŸmenin getirdiÄŸi domino etkisi ile tüm ülkelerde olduÄŸu gibi Türkiye ekonomisinde de iç geliÅŸmelerden çok dış geliÅŸmelerin öne çıktığı bir yıl yaÅŸandı.

2020 YEP hedefleri güven veriyor

Yurt dışındaki riskler ve iç geliÅŸmeler çerçevesinde, ekonomi yönetimi yıl genelinde gerek açıkladığı tedbirlerle gerekse hayata geçirdiÄŸi reformlarla ekonomide sert savrulmaların önüne geçti. Böylece 2019, Türkiye’de enflasyonun yüzde 20’lerden tek haneye gerilediÄŸi, daralma döneminden tekrar büyümeye geçildiÄŸi, ihracatta rekorların kırıldığı ve rekor cari fazlaların görüldüÄŸü bir yıl oldu.

TÜÄ°K verilerine göre, Türkiye’de ocak ayında yüzde 20,35 düzeyinde gerçekleÅŸen enflasyon, kademeli bir ÅŸekilde düÅŸüÅŸe geçerek ekimde yüzde 8,55’e kadar geriledi. Kasımda yüzde 10,56 ile yeniden çift haneye çıkan enflasyonun, yılı Yeni Ekonomi Programı’nın (YEP) hedefi olan yüzde 12’ye yakın bir seviyede tamamlayacağı öngörülüyor.

Büyüme tarafında yıl içinde dengelenme sürecinden dönüÅŸüm sürecine geçildiÄŸi görüldü. Bu anlamda geçen yılı yüzde 2,6 büyümeyle tamamlayan Türkiye ekonomisi, 2019’un ilk çeyreÄŸinde yüzde 2,3 ve ikinci çeyreÄŸinde yüzde 1,6 daraldı. Üçüncü çeyrekte beklentileri aÅŸarak yüzde 0,9 büyüyen ekonominin, YEP hedefleri doÄŸrultusunda 2019’u yüzde 0,5’lik Gayrisafi Yurt içi Hasıla artışıyla tamamlaması bekleniyor.

Geçen yıl 27,6 milyar dolarla son 9 yılın en düÅŸük seviyesinde gerçekleÅŸen cari açığın, 2019’da kademeli iyileÅŸtiÄŸi ve artıya geçtiÄŸi görüldü. Türkiye, son 12 aylık cari dengede haziranda yaklaşık 17 yılın ardından ilk kez fazla verdi. “Türkiye’nin yumuÅŸak karnı” olarak nitelendirilen ödemeler dengesinde elde edilen baÅŸarının 2020’de de sürdürülmesi yönünde kararlı bir duruÅŸ sergileyen ekonomi yönetiminin, cari açığın milli gelir içindeki payı için 2020 hedefi yüzde 1,2 düzeyinde bulunuyor.

Bu yıl ekonomik göstergelerde YEP’te belirtilen hedeflere yakın bir tablonun oluÅŸması dikkati çekerken, bu durum söz konusu programda 2020 için çizilen çerçeveye dair güveni de artırdı.

YEP’te enflasyon hedefleri, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yılları için sırasıyla yüzde 12, yüzde 8,5, yüzde 6 ve yüzde 4,9 düzeyinde bulunuyor. Programda iÅŸsizlik oranının 2019’da yüzde 12,9, 2020’de yüzde 11,8, 2021’de yüzde 10,6 ve 2022’de yüzde 9,8 olması hedefleniyor. Büyüme hedefleri ise 2019 için yüzde 0,5, sonraki 3 yıl için yüzde 5’er olarak yer alıyor.

Politika faizinde 150-300 baz puanlık indirim beklentisi

Bu yıl Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) son 4 toplantıda toplam 1200 baz puanlık faiz indirimi yaparken, politika faizi yıl başında bulunduÄŸu yüzde 24 seviyesinden yüzde 12’ye inmiÅŸ oldu.

Sadece faiz indirimleri ile deÄŸil, repo ve swap ihaleleri, zorunlu karşılık düzenlemeleri ve sözle yönlendirmeleri ile öne çıkan TCMB’nin, finansal piyasalarda saÄŸladığı istikrar ile ekonomiye çok önemli bir ÅŸekilde destek saÄŸladığı görüldü.

Bu kapsamda TCMB’nin 2019’daki seri faiz indirimlerine gelecek yıl ara vereceÄŸi ve bekle-gör politikasını benimseyebileceÄŸi konuÅŸulsa da, ekonomistler 2020’de politika faizinde 150-300 baz puan daha azaltım bekliyor. Böylece piyasalarda politika faizinin 2020’de yüzde 9,0 ila yüzde 10,5 arasında ÅŸekilleneceÄŸi öngörülüyor.

TCMB’nin reel sektör, finansal sektör ve profesyonellerle geniÅŸ kapsamlı olarak gerçekleÅŸtirdiÄŸi aralık ayı beklenti anketine bakıldığında ise 2019 sonunda enflasyonun yüzde 11,62 düzeyinde gerçekleÅŸeceÄŸi, ekonominin de yüzde 0,4 büyüyeceÄŸi öngörülüyor.

Söz konusu ankette 12 ay sonrasına yönelik enflasyonun yüzde 10,07, büyümenin yüzde 3,2 ve politika faizinin yüzde 10,60 düzeyinde gerçekleÅŸeceÄŸi öngörülüyor.

Uluslararası kurumların revizyonları “tahmin gücünü” gölgeliyor

Uluslararası kurumların Türkiye ekonomisine yönelik tahminlerine bakıldığında, yıl içinde çeÅŸitli revizyonların gündeme gelmesi dikkati çekti. Bu açıdan özellikle 2019’de ekonominin sert daralacağını bekleyen uluslararası kurumların yıl sonuna yaklaÅŸtıkça bu öngörülerini büyüme yönünde güncelledikleri görülüyor. Bu da ekonomiye yönelik tahminlerde son birkaç yıldır önemli revizyonlarla gündeme gelen kurumların 2020 beklentilerine temkinli yaklaşımı beraberinde getiriyor.

Bu kapsamda, nisan ayında açıkladığı raporda 2019’da Türkiye ekonomisinin yüzde 2,5 daralacağı beklentisine yer veren Uluslararası Para Fonu (IMF), bu beklentisini eylülde yüzde 0,25 büyüme yönünde deÄŸiÅŸtirdi. Aynı dönemde IMF, Türkiye ekonomisine yönelik 2020 büyüme beklentisi ise yüzde 2,5’ten yüzde 3’e revize etti.

IMF, nisan raporunda belirlediÄŸi Türkiye ekonomisine yönelik enflasyon beklentisini ekimde 2019 için yüzde 17,5’ten yüzde 15,7’ye, 2020 için ise yüzde 14,1’den yüzde 12,6’ya çekti.

Dünya Bankası da 2019’da Türkiye’ye yönelik büyüme tahminini ocak ayında açıkladığı raporda yüzde 1,6 olarak belirlerken, bu rakamı yıl içinde yüzde eksi 1,0’e revize etmiÅŸti. Banka ekim ayında ise Türkiye’de milli gelirin 2019’da deÄŸiÅŸiklik göstermeyeceÄŸi, dolayısıyla büyümenin yüzde 0 düzeyinde gerçekleÅŸeceÄŸi öngörüsünde bulundu. Dünya Bankası’nın Türkiye ekonomisine yönelik 2020 beklentisi yüzde 3 düzeyinde bulunuyor.

Ekonomik Kalkınma ve Ä°ÅŸbirliÄŸi Örgütü (OECD) ise yıl başında 2019 için Türkiye ekonomisine yönelik yüzde eksi 1,8 olan daralma beklentisini mayısta yüzde eksi 2,6’ya revize etmiÅŸ, eylülde bu rakamı yüzde eksi 0,3 olarak öngörmüÅŸtü. Örgüt kasımda,Türkiye ekonomisinin bu yılı yüzde 0,3 büyümeyle kapatacağı beklentisini duyurmuÅŸtu. OECD, 2020 için Türkiye ekonomisine yönelik beklentisini ise yüzde 3 düzeyinde belirledi.

AA