22 Kasım 2024 itibariyle Covid-19 ile mücadelede aşılanan sayısı kişiye ulaştı.
Hükümetler arası Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Paneli’nin (IPCC) bu yıl 234 bilim insanının katkısıyla yayımladığı rapora göre, insan faaliyetleri kaynaklı emisyonlar nedeniyle küresel ısınma son 2 bin yılda benzeri görülmemiÅŸ ÅŸekilde arttı.
Mevcut durumda 1 derecenin üzerinde ısınan gezegen için en büyük tehdit olan emisyonların 2030’a kadar yarıya, 2050’ye kadar ise sıfır seviyesine indirilmesi gerekiyor. Küresel sıcaklık artışını Paris AnlaÅŸması kapsamında 1,5 dereceyle sınırlandırmak için emisyonların azaltılmasına yönelik iddialı ve acil önlemlerin alınmasına ihtiyaç duyuluyor.
AA muhabirinin Ä°klim ve Enerji Çözümleri Merkezi ve Climate Trace verilerinden derlediÄŸi bilgilere göre, insan faaliyeti kaynaklı küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 76’sı karbondioksit, yüzde 16’sı metan, kalan yüzde 8’i ise azot oksit ve diÄŸerlerinden kaynaklanıyor.
Küresel emisyonlar son 70 yılda hızla artarken 1990’da 35 milyar ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri olan emisyon salımı 50 milyar ton seviyesine kadar çıktı.
Dünyada geçen yıl 50,6 milyar ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri emisyon salımı gerçekleÅŸirken bu emisyonların yüzde 26,8’i elektrik, yüzde 19,2’si imalat, yüzde 13,5’i ulaşım, yüzde 12,7’si tarım, yüzde 10,8’i petrol ve gaz, yüzde 8,4’ü ise binalardan kaynaklandı.
Atık sektörü, emisyonların yüzde 6,5’ine ve denizcilik sektörü ise yüzde 2’sine yol açtı.
Özellikle elektrik üretim ve ulaşım sektöründe fosil yakıtların yoğun kullanılması küresel ısınmanın en önemli sebepleri arasında yer alırken kömür başta olmak üzere fosil yakıt kullanımının sonlandırılması, sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak için kritik önem arz ediyor.
Dünyanın en büyük kömür üreticisi ve tüketicisi konumunda bulunan Çin, küresel emisyonların yüzde 26,9’una (13,63 milyar ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri) neden oldu.
Çin’i yüzde 12,2 (6,18 milyar ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri) ile ABD ve yüzde 7,35 (3,72 milyar ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri) ile Hindistan izledi.
Küresel emisyonların yüzde 4,8’ine (2,43 milyar ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri) Rusya, yüzde 2,8’ine (1,42 milyar ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri) Endonezya neden oldu.
Bu ülkeleri yüzde 2,6 ile Japonya, yüzde 2,4 ile Brezilya, yüzde 1,65 ile Almanya, yüzde 1,63 ile İran ve yüzde 1,52 ile Kanada takip etti.
Söz konusu 10 ülke küresel emisyonların yaklaşık yüzde 64’üne yol açtı.
Türkiye, geçen yıl 530 milyon ton karbondioksit eÅŸ deÄŸeri emisyon salımıyla küresel emisyonlarda yüzde 1 paya sahip oldu ve dünyada 16’ncı sırada yer aldı.
Türkiye’deki emisyonların yüzde 24,1’i elektrik sektöründen kaynaklandı, yüzde 21,2’sini imalat, yüzde 15,8’ini ulaşım, yüzde 13,8’ini binalar, yüzde 11,1’ini atık, yüzde 9,3’ünü tarım, kalan yüzde 4,7’lik kısmını ise denizcilik, petrol ve doÄŸal gaz sektörleri oluÅŸturdu.
Gelecek ay onaylayacağı Paris AnlaÅŸması ile iklim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle mücadelede yeni bir döneme giren Türkiye, daha önce verdiÄŸi taahhüt kapsamında emisyonlardaki artışı yüzde 21 azaltmayı taahhüt ediyor. Türkiye’nin anlaÅŸmayı onayladıktan sonra emisyon azaltımına yönelik yeni bir hedef belirlemesi bekleniyor.
Our World in Data verilerine göre, emisyonların ülkelere göre dağılımı 1800’lü yıllardan beri büyük çapta deÄŸiÅŸiklik gösterdi.
Mevcut durumda küresel emisyonların yüzde 0,9’undan sorumlu olan BirleÅŸik Krallık, 1888’e kadar dünyada en fazla emisyon salımı yapan ülke olarak ilk sırada yer aldı. ABD, 1888 itibarıyla emisyon salımında Ä°ngiltere’nin önüne geçti.
Küresel emisyonların çoÄŸunu oluÅŸturan Asya ülkelerinde ise emisyon artışı 1950’den sonra hızlandı ve Çin, yıllık emisyon salımında ABD’yi geride bırakarak “en büyük kirletici” unvanını aldı.
Öte yandan 1751-2017 dönemindeki kümülatif emisyonların yüzde 25’ini ABD, yüzde 22’sini Avrupa BirliÄŸi ülkeleri ve yüzde 12,5’ini Çin oluÅŸturdu.
AA
Altın ne kadar?
Bursa’da “YeÅŸil Sanayi YeÅŸil OSB” Zirvesi
Kemal Kılıçdaroğluhakim karşısında
İçki ve sigara satılan her yere kamera konulacak
Fatih Altaylı ile Ä°smail Saymaz’a soruÅŸturma
Motorine zam bekleniyor
Silecek kaldırmaya hapis cezası
Yangında matematik öğretmeni yaşamını yitirdi
UludaÄŸ’da 1000 liraya satılan çorbaya ceza
Bursa ve Balıkesir’de sağanak ve lodos etkili oluyor
Gemlik’te huzur operasyonu
Bursa’da “YeÅŸil Sanayi YeÅŸil OSB” Zirvesi
Kemal Kılıçdaroğluhakim karşısında
İçki ve sigara satılan her yere kamera konulacak
Fatih Altaylı ile Ä°smail Saymaz’a soruÅŸturma
Motorine zam bekleniyor
Silecek kaldırmaya hapis cezası
Yangında matematik öğretmeni yaşamını yitirdi
UludaÄŸ’da 1000 liraya satılan çorbaya ceza
Bursa ve Balıkesir’de sağanak ve lodos etkili oluyor
Gemlik’te huzur operasyonu