05 Kasım 2024 itibariyle Covid-19 ile mücadelede aşılanan sayısı kişiye ulaştı.
21 Ekim tarihli PPK toplantısında politika faizi için piyasa bu ay 50-100 baz puan arasında bir indirim bekliyordu. 50 baz puan için hakim beklentiydi denebilir. Üstelik kurda son günlerde yaşadığımız tansiyon nedeniyle bu ay Merkez Bankası faiz indirimini pas geçer diyen bir kesim de yok değildi. Peki sonuç ne oldu? Malumunuz olduğu üzere TCMB bu ay piyasa beklentilerin çok üzerinde tamı tamına 200 baz puanlık bir faiz indirimi yaptı.
Tabi böylesine yüksek ve de sürpriz bir faiz indirimi sonrasında gözler faiz karar metnine çevrildi. Çünkü herkes neden böylesine yüksek bir faiz indirimi yapıldığını merak ediyordu. Metnin geçen aykinden çok farklı olmadığını söyleyerek başlayabilirim. Faiz indiriminin temel gerekçelerinden biri olarak yine çekirdek enflasyon işaret edilmiş. Yani aslında metne bakılırsa TCMB çekirdek enflasyondan pek de vazgeçmiş değil. Ama uygulamaya bakılırsa vazgeçmiş!
Metinde sıkı parasal duruşun ticari kredileri baskıladığı yani olumsuz etkilediği dile getiriliyor. Bu anlamda metnin tamamını incelediğimizde temel mesajın şu olduğu çok ama çok net anlaşılıyor; TCMB bundan böyle enflasyonla mücadeleyi bir kenara bırakmış, masaya ihracata dayalı büyüme unsurunu çıkarmıştı. Yani TCMB ben bundan böyle yüksek enflasyon pahasına da olsa büyüme amaçlı gevşek para politikasına geçiyorum mesajı veriyordu bize.
Metinde hala ne demek istenildiği üzerine tartışmaların devam ettiği bir kısım da var. Karar metninde ileriye dönük bir sözlü yönlendirme unsuru olarak politika faizini yılsonuna kadar aşağı indirmek için “sınırlı bir alan” kaldığı belirtiliyor. Peki şimdi buradan ne anlamamız gerekiyor? (1) Bu ay yaptığımız önden yüklemeli 200 baz puanlık faiz indirimi bu sene için son olacak ve sene sonuna kadar artık faiz indirmeyeceğiz mi?, yoksa (2) hala az da olsa faizi indirmek için aşağı doğru bir alanımız var haliyle az da olsa bir indirim yapacağız demek mi? Bu konuda farklı görüşler var. Açıkçası ben bu konuda biraz kötümserim ve ikinci görüşe katılıyorum. Yani sene sonuna kadar bizi en az 100 baz puanlık indirim beklediği kanaatindeyim.
Gelelim karar sonrası piyasanın tepkisine. Hiç kuşkusuz ve beklenildiği üzere böylesine majör ve sürpriz indirimi özellikle kur olumsuz karşıladı. Karar açıklanmadan hemen önce 9.29’dan fiyatlanan dolar/TL açıklamadan hemen sonra ani bir sıçrama ile 9.49 tarihi zirvesini gördü. Yazının yazıldığı sırada çoktan 9.59’a yükselmişti bile. Sizin anlayacağınız kurda bundan böyle yeni eşik değer 10.00 TL. Kurun aksine BİST-100 ise ilk olarak 1417’ye sert gerilese de çok kısa sürede toparlanarak haftalardır kıramadığı dirençleri geçerek 1479 seviyesinde haftayı kapadı.
Faiz kararından sonra herkes şu sorunun cevabını arar oldu, böylesine olumsuz bir faiz kararı sonrası BİST-100 neden yükselişe geçmişti? Anlaşılan o ki bu sorunun birden fazla cevabı var gibi. İlk olarak kur artışı ile birlikte ucuz olan borsanın daha da ucuzlamış olması. Bizim borsamız muadili olan gelişmekte olan ülke borsalarına göre %20 daha ucuzken diğer gelişmekte olan ülke borsalarına göre ise %50 daha ucuz durumda. İkinci neden ise borsamızın dinamiklerinin artık çok farklı olduğu. Bir diğer deyişle borsamıza artık yabancı bıyıklı yatırımcıların hâkim oluşu. Bir inanışa göre bu yatırımcı grubu BİST-100’de olası bir düşüşü engellemek için elinden geleni yapıyor. Ve bu faiz kararı sonrası da öyle yapmıştı. Bir diğer neden olarak şu ileri sürülüyor; faiz kararı sonrası kurun artması ile döviz geliri yüksek olan hisselere talebin artmış olması BİST-100’ü destekledi. Yine başka bir dillendirmeye göre ise yukarıda bahsettiğim TCMB’nin karar metnindeki sınırlı alan vurgusu piyasa tarafından artık faiz indirimi olmayacak olarak yorumlandığından BİST-100 yükselişe geçmişti. Şurası kesin ki kısa vadede olumlu bir hikâye olmamasına rağmen BİST-100’de yön yukarı olacak.
NASA Ay’a insansız uçuşu planlıyor
Carrefour tüm mağazaları kapattı
Akaryakıt devi BP, Türkiye’den çekildi
2025’te asgari ücret ne kadar olur?
Borsadaki işlemleri geçici olarak durduruldu
TÜPRAŞ Rafinerisi’nde patlama
Engelli (ÖTV’siz) araç limiti ne kadar olacak?
Bahçeli Öcalan’a Meclis çağrısını yineledi
Trafik cezalarına büyük zam
Ankaralı Turgut’tan üzen haber
Türk iş insanı Miami’de tutuklandı
Carrefour tüm mağazaları kapattı
Akaryakıt devi BP, Türkiye’den çekildi
2025’te asgari ücret ne kadar olur?
Borsadaki işlemleri geçici olarak durduruldu
TÜPRAŞ Rafinerisi’nde patlama
Engelli (ÖTV’siz) araç limiti ne kadar olacak?
Bahçeli Öcalan’a Meclis çağrısını yineledi
Trafik cezalarına büyük zam
Ankaralı Turgut’tan üzen haber
Türk iş insanı Miami’de tutuklandı