“Rusya-Ukrayna savaşı küresel bir gıda ve enerji krizine yol açabilir”

STİB Başkanı Kopuz, yaptığı yazılı açıklamada, Rusya-Ukrayna savaşının kısa sürede sona ermemesi halinde küresel ekonomide ciddi sorunlara yol açacağını belirtti.

Rusya ve Ukrayna’nın dünyanın tahıl ambarları olduÄŸuna dikkati çeken Kopuz, “Ukrayna, dünyanın 4. büyük buÄŸday ve mısır tedarikçisi. Rusya ise son 20 yılda yüzde 50 gıda ithalatçısı konumundan net ihracatçı konumuna geçti. Rusya tarımda yaptığı atılımla, buÄŸday ihracatçısı olarak dördüncü sırada yer alan Ukrayna’nın önüne geçerek yılda 35 milyon tondan fazla ihracat gerçekleÅŸtiren dünyanın lider buÄŸday üreticisi haline geldi. Rusya ve Ukrayna, 60 milyon tonla, dünya buÄŸday ihracatının yaklaşık yüzde 30’unu, bölgeden yapılan ihracatın ise yarısını gerçekleÅŸtiriyor.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin gıda ticaretindeki en önemli partnerlerinden olan Rusya ve Ukrayna’da yaÅŸananların Türkiye’yi doÄŸrudan etkiyeceÄŸine iÅŸaret eden Kopuz, ÅŸunları kaydetti:

“BuÄŸday ve ham ayçiçeÄŸi yağı ithalatımızı büyük ölçüde Rusya ve Ukrayna’dan karşılıyoruz. Ãœlkemizin Rusya’dan 2021 yılında yaptığı toplam tarım ürünleri ithalatı 4,3 milyar dolar deÄŸerinde oldu. Bunların içinde 1,8 milyar dolar deÄŸerinde 6,7 milyon ton buÄŸday, 1,1 milyar dolar deÄŸerinde 913 bin ton ham ayçiçek yağı ve 309 milyon dolar deÄŸerinde 1,2 milyon ton arpa ithalatı yer alıyor. Türkiye, bu ithalatı büyük oranda ihracat kaydıyla yapıyor. Bu nedenle un, makarna ve bisküvi ihracatımızı doÄŸrudan etkileyecek bir savaÅŸ bu. Öte yandan iç piyasada tüketilen ayçiçek yağımızın da önemli bir kısmı bu ülkelerden geldiÄŸi için yaÄŸ fiyatları da olumsuz etkilenebilir. Arpa, mısır gibi ürünlerin ithalatında yaÅŸanabilecek sorunlar yem sektörü dolayısıyla da hayvancılık sektörünü de olumsuz etkileyebilecektir. Bu arada Rusya’dan aldığımız gaz ve iki ülkeden elde ettiÄŸimiz turizm gelirlerini de risk altına sokacak bir süreç baÅŸlayabilir.”

Kopuz, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Rusya ve Ukrayna arasındaki krizin Türkiye’de gıda bakımından bir yansımasının olmayacağı ve yeni hasat dönemine kadar arz yönünde bir eksikliÄŸin yaÅŸanmayacağının belirtildiÄŸini hatırlatarak, “Bu çok iyi bir haber. Ancak, yeni hasat dönemi sonrası için ÅŸimdiden tedbirler almalı, politikalar geliÅŸtirmeliyiz.” ifadesini kullandı.

“Sorunun hızla ve barışçıl bir biçimde çözülmesi tüm dünya için hayırlı olacak”

Ali Kopuz, savaşın uzun sürmesiyle Ukrayna’dan tahıl ithalatında yaşanabilecek bir aksamada küresel gıda güvenliği açısından büyük risk doğacağına işaret etti.

Rusya’ya karşı alınan kısıtlayıcı ticari ve finansal tedbirlerin bu riski artıracağı deÄŸerlendirmesinde bulunan Kopuz, şöyle devam etti:

“Sorun gıda ile de sınırlı deÄŸil. Kriz enerji fiyatlarında da artışlara yol açabilir. Uygulanmaya baÅŸlayan yaptırımlar Rusya ile ticaret yapan her ülkeyi olumsuz etkileyecektir. Tabii, sorunun kısa vadede çözülmemesi en çok Rusya’ya zarar verir. Rusya’nın ihraç ürünlerinin yarısını petrol ve madencilik ürünleri oluÅŸturuyor. Petrol ve madencilik sektörleri hariç tutulduÄŸunda büyük bir dış ticaret açığı veren Rusya, bu süreçte büyük zarar görebilir. Rusya’nın son yıllarda döviz ve altın rezervlerini önemli ölçüde artırarak 640 milyar dolar seviyesine çıkarması, ülkenin yaklaşık 5 yıllık ithalatını ve zorunlu ödemelerini fiziki olarak karşılayabileceÄŸini gösteriyor. Ancak, yaptırımlar Rusya’nın ithalat maliyetlerini büyük ölçüde yükseltebilir.”

Savaşın tüm taraflara zarar vereceğine değinen Kopuz, bu sorunun hızla ve barışçıl bir biçimde çözülmesi tüm dünya için hayırlı olacağını ifade etti.

AA