Avrupa ile Asya arasında tedarik köprüsü

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Uluslararası Nakliyeciler DerneÄŸi (UND) Ä°cra Kurulu BaÅŸkanı Alper Özel, video konferans yöntemiyle küresel tedarik zincirindeki geliÅŸmeler, Türkiye’nin uluslararası nakliyedeki konumu, altyapı ve mega projelerinin tedarik zincirindeki rolüne iliÅŸkin sorularını yanıtladı.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınla birlikte küresel tedarik zincirlerinde ve Ä°ngiltere’deki tedarik sıkıntılarına iliÅŸkin soru üzerine Özel, salgının sınırlar arası ticaret ve taşımacılık üzerinde yıkıcı etkiler meydana getirdiÄŸini söyledi.

Özel, Ä°ngiltere’deki geliÅŸmeleri endiÅŸe ile izlediklerini, çünkü ülkedeki en büyük sıkıntının sürücü eksikliÄŸinden kaynaklandığını belirtti.

Brexit ile birlikte Ä°ngiltere’de tedarik zincirinde kırılma yaÅŸandığına dikkati çeken Özel, “Ä°ngiltere, Brexit öncesinde sürücü tedarik sorunu yaÅŸamıyordu. Brexit sonrasında Ä°ngiltere dışındaki sürücüler oradan çekilmiÅŸ oldu. Ä°ngiltere’nin kendi içerisinde yeterli kaynağı olmayınca böyle bir sıkıntıyla karşı karşıya geldi. Tır ÅŸoförü bulamama aslına sadece Ä°ngiltere’nin deÄŸil Avrupa’nın da bir sorunudur.” dedi.

Özel, Türkiye’de de uluslararası tır ÅŸoförü yetiÅŸtirecek mekanizmaların kuramaması durumunda böyle sıkıntıların yaÅŸanabileceÄŸini, bu nedenle uluslararası tır ÅŸoförlüğünün özendirilmesi gerektiÄŸini dile getirdi.

Uluslararası Karayolu Taşımacılık Birliği (IRU) tarafından yayımlanan bir araştırmaya göre; 2020 yılında kara yolu yük taşımalarında 2019 yılına göre yüzde 17 ciro kaybı yaşandığını belirten Özel, 2020 yılsonu itibarıyla küresel çapta sadece kara yoluyla yük taşımalarında 700 milyar dolar ciro kaybı yaşandığını dile getirdi.

Alper Özel, salgınla mücadelenin birçok kahramanı bulunduÄŸunu ve onlara müteÅŸekkir olduklarını söyledi. Ancak bir kahraman kitlenin daha bulunduÄŸunu ifade eden Özel, “Bu kahramanlar, lojistikçiler, nakliyeciler, sürücüler ve depo çalışanları. Onlar da birer kahraman. Salgının ilk günlerinde marketlere, maÄŸazalara hücum olmuÅŸtu. Ertesi gün baktığımızda raflar yine doluydu. O rafların dolu olmasının nedeni, Türkiye’nin saÄŸlam bir tedarik zinciri altyapısı olmasıdır. Burada da en önemli görev ulusal ve uluslararası kara taşımacılığı sektörüne düştü.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“SaÄŸlam uluslararası kara yolu taşımacılığı altyapısına sahibiz”

Salgınla birlikte Türkiye’nin küresel tedarik zincirindekini konumuna iliÅŸkin soru üzerine Özel, fabrikaların kapandığı, kritik malların ihracatının yasaklandığı, hem talep hem arz tarafında krizlerin yaÅŸandığı salgın kriziyle, batı dünyasının özellikle ara mallar konusunda ne kadar Çin’e bağımlı olduÄŸunu fark ettiÄŸini söyledi.

Batının tedarik konusunda Çin’e bağımlılığını azaltma yönünde bir strateji içine girdiÄŸini belirten Özel, şöyle devam etti:

“En büyük ticari partnerimiz AB. Onlar da bu tedarik zincirini kendi ekonomik ve siyasi sistemine daha uygun olan çevre ülkelerden saÄŸlama yoluna girdi. Bu bölgede bunu yapabilecek AB dışında hatta Avusturya’dan sonra Balkanlar, DoÄŸu Avrupa’ya baktığınızda bu bölgede en çok tedarik saÄŸlayan, üretim kapasitesi yüksek ve eÄŸitimli yetiÅŸmiÅŸ insan kaynağı olan tek ülke Türkiye’dir. Dolayısıyla son zamanlarda ihracatımızın 207 milyar doların üzerine çıkmasında AB’deki tedarik zincir deÄŸiÅŸikliÄŸinin payı vardır. Otomotiv, kimya, tekstil gibi sektörlerde sipariÅŸler Türkiye’ye kaydı. Ä°hracattaki artışı buna baÄŸlıyoruz. Bu ihracatımızı karşılayabilme gücümüz de saÄŸlam uluslararası kara yolu taşımacılığı altyapısına sahip olmamızdan kaynaklanıyor.”

Salgınla birlikte ciddi bir dönüşüm sürecine giren küresel üretim ve tedarik zincirlerindeki yeni arayışlarda Türkiye’nin, tercihlerde giderek daha üst sıralara yükseldiÄŸinin altını çizen Özel, Türkiye’nin gelecek 10-20 yılda Avrupa’nın, Balkanların, Kafkasların ve Orta DoÄŸu’nun en önemli tedarik zinciri “hub”ı olacağının söyledi.

“Nakliyecilerimize suni zorluklar çıkarıyorlar”

UND Ä°cra Kurulu BaÅŸkanı Özel, Türkiye’nin özellikle Avrupa ülkelerince uluslararası nakliyecilerine suni sıkıntılar çıkardığını söyledi.

Bazı ülkelerden transit geçişlerin engellendiğini, daha aza sayıda geçiş kotası verildiğini, Türk taşımacılarının değişik ya da pahalı yol güzergahlarına yönlendirildiğini, bazen vizelerde zorluk çıkarıldığını anlatan Özel, bazı ülkelerin Türk araçlarından ilave geçiş ücretleri talep ettiğini ve bunların da lojistik maliyetleri artırdığını dile getirdi.

Özel, tüm bu zorluklara raÄŸmen Türkiye’nin ihracatını artırmayı baÅŸardığını ifade etti.

Deniz yolu, hava yolu ve demir yolu taşımacılığında da önemli artışlar yaÅŸandığına iÅŸaret eden Özel, “Türk ihracatını taşıyan belkemiÄŸi kara yolu taşımacılığıdır. Bugün 56 ülkeyle ikili anlaÅŸmamız var. MoÄŸalistan’dan Portekiz’e, Norveç’e, Fas’a kadar Türk mühendislerinin, insanının ürettiÄŸi ürünlerini taşıyoruz. Bu gurur verici bir durum.” dedi.

Uluslararası nakliyattaki avantajlar

Alper Özel, Türkiye’nin uluslararası nakliyede önemli avantajlara sahip olduÄŸunu söyledi. Türkiye’nin AB ile Asya arasında ticari baÄŸlantıyı kuran en temel ülkelerden olduÄŸunu belirten Özel, “Tedarik köprüsüyüz. SaÄŸlam, modern ve teknolojik tedarik altyapımız var. Lojistik fakültelerimiz, yüksek okullarımız var. Lojistik ve taşımacılık konusunda insan kaynağı yetiÅŸtirebiliyoruz. Bunlar bizim temel avantajlarımız.” ifadelerini kullandı.

Türk ihracatçısının en büyük destekçisinin uluslararası kara yolu taşımacılarının olduğunu aktaran Özel, şöyle devam etti:

“Salgın sonrası dönemde yeniden ÅŸekillenen küresel tedarik zincirlerinde yükselen deÄŸer haline gelen Türkiye olarak bu fırsatı iyi kullanabilmek için birkaç kritik konu mevcuttur. Bunlardan biri, ‘Gümrük BirliÄŸi’nin Modernizasyonu’ sürecidir. Türkiye ile AB arasındaki Gümrük BirliÄŸi’nin, her iki taraf için de arzu edilen kazanımları saÄŸlamasının önündeki en büyük engellerden biri olan ‘tarife dışı-transit kısıtlamaları (transit kotası, transit ücretleri vb.)’ konusunun ‘Gümrük BirliÄŸi’nin Güncellenmesi’ müzakerelerinin baÅŸlaması beklenmeden, erken uygulanabilecek bir formül ile acilen çözülmesi, Avrupa tedarik zincirlerinin sürdürülebilirliÄŸi, özellikle salgın sonrası ekonomik toparlanma sürecinin etkinliÄŸi açısından çok önemlidir.”

Sınır kapıları ve vize sorunları

UND İcra Kurulu Başkanı Özel, Avrupa tedarik ve değer zincirlerindeki bu yeni dönem avantajlarını yitirmemek için bir başka ev ödevinin de sınır kapılarının modernizasyonu konusu olduğunu söyledi.

AB’ye yönelik kara yolu ihracatının en yoÄŸun ÅŸekilde gerçekleÅŸtirildiÄŸi Türkiye-Bulgaristan arasındaki Kapıkule-Kapitan Andreevo sınır kapılarında 72 saate varan beklemelerin, ticarette ciddi aksamalara yol açtığını ifade eden Özel, “Ä°lgili bakanlıklarımızın liderliÄŸi ve derneÄŸimizin destekleriyle son birkaç yılda Türkiye tarafında hayata geçirilen kapasite artırıcı iyileÅŸtirmelere karşın, aynı iyileÅŸmelerin Bulgaristan ayağındaki kapasite ile eÅŸleÅŸmemesi nedeniyle Türkiye’den AB’ye sınır geçiÅŸ süreçlerindeki iyileÅŸme potansiyelin altında gerçekleÅŸebilmiÅŸtir. Nitekim bugün itibarıyla, her 2 tarafın eÅŸdeÄŸer kapasite ile çalışabiliyor olması halinde sunacağı günlük toplam 3 bin araç geçiÅŸi kapasitesine karşılık, halen günlük araç geçiÅŸleri her iki sınır kapımızda ortalama günlük 1.200-1.300 araç çıkışı ile sınırlı kalmaktadır.” ifadelerini kullandı.

Özel, sınır kapılarından bir tırın makul sürede geçişinin 6 ila 12 saat olduğunu belirtti. İpsala sınır kapısının yenilenerek modern hale dönüştürüldüğünü ancak karşı tarafta Yunanistan sınır kapısının eski olduğunu ve iki ülke sınır kapıları arasında dengesizlik bulunduğunu vurgulayan Özel, bu durumun Türk nakliyecilerini frenlediğini söyledi.

Türkiye’de 17 binden fazla AB menÅŸeli ÅŸirketin bulunduÄŸunu, bunların üretimleri Türkiye’de yaptığını ve Avrupa’nın her yerine sattığını anlatan Özel, “Dolayısıyla Avrupa’nın bizlere yaptığı her gecikme, Avrupalılara malların ve ürünlerin geç gitmesine sebep oluyor. Avrupa’daki alıcılar ürünleri daha pahalıya alıyor. AB’ye, ‘Vizelerle, transit geçiÅŸlerle, ilave ücretlerle bizi daha pahalılaÅŸtırmayın. Hem lojistik maliyetlerimiz azalsın hem de alıcılarınız daha uygun fiyat ödesin. Ãœrününü fazla beklemesin.’ diyoruz. Onlara bu yönde çaÄŸrıda bulunuyoruz.” deÄŸerlendirmelerinde bulundu

Özel, sınır kapısında yaşanan uzun bekleme sürelerinin, sevkiyatlarda gecikmelere ve müşteri kayıplarına sebep olduğunu bildirdi.

Profesyonel tır sürücülerinin Türkiye-AB arasında geçerli hukuk kuralları ve diÄŸer uluslararası kurallar gereÄŸince “hizmet saÄŸlayıcı statüsü”nde, benzer meslek gruplarına tanınan vize muafiyetinden faydalanabilmeleri gerektiÄŸini ifade eden Özel, “Bu saÄŸlanana dek ise yılın başında yenilenen Schengen kurallarına göre en az 1 yıl geçerli ve çok giriÅŸli sürücü vizelerinin düzenlenmesi gerekiyor, ancak bu kurallara raÄŸmen, önceden vize almış ve uygun ÅŸekilde kullanmış tır sürücülerimize dahi hala kısa süreli vizeler veriliyor, üstelik 6 aylık vizeleri olsa dahi en fazla 90 günlük kalış süresine müsaade ediliyor.” diye konuÅŸtu.

“Türkiye, en yüksek notu ulaÅŸtırma altyapısından aldı”

Alper Özel, Dünya Bankası tarafından çeÅŸitli kurum ve kuruluÅŸların destekleriyle iki yılda bir gerçekleÅŸtirilen ve kapsamlı bir ankete dayanan Küresel Lojistik Performansı Endeksi’nde (LPI) Türkiye’nin 2018 yılı deÄŸerlendirmelerinde 47. sırada yer aldığını belirtti.

Salgın dolayısıyla 2020’de endeksin açıklanmadığını, bu yıl ya da gelecek yıl yayımlanabileceÄŸini söyleyen Özel, Türkiye’ye yakışanın ilk 10-15 içinde yer almak olduÄŸunu ve bunun için yeterli altyapının bulunduÄŸunu kaydetti.

Özel, endekste ulaÅŸtırma altyapısının da bir kriter olduÄŸunu, Türkiye’nin tüm kriterler arasında en yüksek notu ulaÅŸtırma altyapısından aldığını söyledi.

Yeni otoyollar, Osmangazi Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Marmaray ve Kuzey Marmara Otoyolu ve diÄŸer baÄŸlantı tünelleri sayesinde bu notun yüksek olduÄŸunun altını çizen Özel, 18 Mart Çanakkale Köprüsü’nün açılmasıyla birlikte onun da önemli avantaj saÄŸlayacağını dile getirdi.

“Ağır vasıta ehliyeti olan gençleri bekliyoruz”

UND Ä°cra Kurulu BaÅŸkanı Özel, Türkiye’nin uluslararası taşıma yapan 65 bin tırı bulunduÄŸunu, yaklaşık 20 bin-21 bin tır sürücüsü olduÄŸu bilgisini verdi.

Türk filolarının Avrupa’nın önemli çevreci filolarından olduÄŸunun vurgulayan Özel, şöyle devam etti:

“Avrupa’nın en büyük filosuna sahip deÄŸiliz. ÖrneÄŸin, Polonya’nın uluslararası taşıma yapan 252 bin tırı var. Filomuz, en büyük olmasa da güçlü, manevra kabiliyeti yüksek. Bundan da gurur duyuyoruz. Sektörümüz ihracatımızdaki artışa paralel olarak büyüyor. Åžu anda sürücü açığımız var. Uluslararası kara yolu taşımacılığımızın önündeki engelleri kaldırdığımızda ihracatımız katbekat artacaktır.

Avrupa’da tır ÅŸoförü olmak aynen iftaiyeci, polis olmak gibidir. Avrupa’da tır ÅŸoförü olmak bir meslektir. Önemli ve saygın bir meslektir. Türkiye’de de bunu iyi anlatmalıyız. Tır ÅŸoförlüğü zor bir meslektir. Aynı zamanda geliÅŸtiren bir meslektir. Hukuk, dış ticaret, uluslararası iliÅŸkiler, gümrük mevzuatı gibi konuları bilmek gerekir. Mümkünse yabancı dil bilmek gerekir. Birçok ülke görülebiliyor. Tır ÅŸoförlüğünü özendirmemiz ve gençlerimizi buraya yönlendirmemiz gerekiyor. Ağır vasıta ehliyeti olan gençleri uluslararası nakliye firmalarımıza iÅŸ baÅŸvurusu yapmaya davet ediyorum. Ä°ÅŸe alınma durumları çok yüksek. Tır ÅŸoförlerinin alacağı ücret gayet iyi.”

AA