Kızıldeniz’de ticaret durma noktasına geldi

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Uzmanlar, bölgedeki gerilimin konteyner piyasasına ilişkin öngörüleri tamamen değiştirdiğini ve uzayan seyahat sürelerinin deniz ticareti için önemli bir risk oluşturduğunu belirtiyor.

Ä°ran’ın desteklediÄŸi Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de Ä°srail ile baÄŸlantılı ticari gemilere yönelik baÅŸlattığı saldırılar sonrası bölgede geçen yılın sonuna doÄŸru tırmanan gerilim, gemicilik sektörünü etkilemeye devam ediyor.

Gemicilik ÅŸirketlerinin rotalarını Kızıldeniz’den Ãœmit Burnu’na kaydırması veya askıya alması nedeniyle, Kızıldeniz’deki gemi trafiÄŸinde sert düşüşler görülüyor.

AA muhabirinin gemi takip ve denizcilik analiz saÄŸlayıcısı MarineTraffic’ten edindiÄŸi verilere göre, Kızıldeniz’de geçen yılın ilk çeyreÄŸinde 7 bin 804 olan konteyner gemi geçiÅŸleri, bu yılın aynı döneminde 3 bin 464’e geriledi ve yüzde 55,6 azaldı.

SıvılaÅŸtırılmış doÄŸal gaz (LNG) gemi geçiÅŸleri ise bu dönemde yüzde 84,3 düştü ve Kızıldeniz’de LNG ticareti durma noktasına geldi.

Bölgeden kuru yük gemi geçişleri yüzde 20,8 ve yaş yük gemi geçişleri yüzde 21,6 azalırken, LPG gemi geçişleri yüzde 12, Ro/Ro geçişleri yüzde 46 ve karışık kuru yük gemi geçişleri yüzde 11,8 geriledi.

Navlun fiyatlarında ilk çeyrekte keskin yükseliş

Kızıldeniz’deki gerilimin artması ve gemilerin yönünü Ãœmit Burnu’na çevirmesiyle, ticaret rotaları uzadı ve bu durum navlun maliyetlerine de artış olarak yansıdı.

Baltık ve Uluslararası Denizcilik Konseyi (BIMCO) BaÅŸ Analisti Niels Rasmussen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Baltık Kuru Yük Endeksine göre navlun fiyatlarının bu yılın ilk çeyreÄŸinde 2023’ün aynı dönemine göre Çin-Avrupa hattında yüzde 39, Çin-Akdeniz hattında yüzde 30 yükseldiÄŸini ve Çin-ABD DoÄŸu Kıyısı hattında yüzde 1 azaldığını söyledi.

Baltık Kuru Yük Endeksinin bu dönemde yüzde 84 arttığı bilgisini paylaşan Rasmussen, Baltık Temiz Tanker Endeksinin de yüzde 18 yükseldiğini bildirdi.

Rasmussen, Baltık Kirli Tanker Endeksinin ise ilk çeyrekte 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 8 düştüğünü belirtti.

Tüm gemi türlerinin Kızıldeniz’den kaçındığını ve SüveyÅŸ Kanalı’ndan geçiÅŸi durdurarak daha uzun bir rota olan Ãœmit Burnunu kullandığını ifade eden Rasmussen, ÅŸu verileri paylaÅŸtı:

“Ocak 2024’te SüveyÅŸ Kanalı’ndan haftalık ortalama geçiÅŸler ton cinsinden ölçüldüğünde Ocak 2023’e göre yüzde 38 daha düşüktü. Mart 2024’te geçiÅŸler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 51 daha düşüktü. Martta SüveyÅŸ Kanalı’ndan geçiÅŸler, kuru yük gemileri için 2023’ün aynı ayına göre yüzde 39, ürün tankerleri için yüzde 48 ve konteyner gemileri için yüzde 85 azaldı.”

Gemiler daha hızlı seyahat etmek zorunda kalabilir

Niels Rasmussen, Kızıldeniz’deki gerilimden önce talebin oldukça düşük olduÄŸunu ve birçok yeni gemi teslim edildiÄŸi için konteyner talebindeki artışın karşılanmasında aksaklık yaÅŸanmadığını söyledi.

Konteyner piyasası ile karşılaÅŸtırıldığında, normalde SüveyÅŸ Kanalı’ndan geçen kuru yük ve tanker gemilerinin payının oldukça düşük olduÄŸunu anımsatan Rasmussen, “Bölgedeki gerilim nedeniyle gemilerin rotalarını Ãœmit Burnu’na çevirmesi, konteyner piyasasına iliÅŸkin öngörüleri tamamen deÄŸiÅŸtirdi. Saldırılardan önce, 2024 için beklenti, arz-talep dengesi ve navlun fiyatlarının daha da zayıflayacağı yönündeydi. Ancak bunun yerine talep arttı ve daha uzun sefer mesafeleri nedeniyle arz-talep dengesi önemli ölçüde sıkılaÅŸtı.” diye konuÅŸtu.

Rasmussen, navlun fiyatlarının Kovid-19 dönemi kadar olmasa da artış gösterdiğini ve bunun tüketici fiyatlarına da yansıma ihtimali olduğunu anlattı.

Åžirketlerin SüveyÅŸ Kanalı yerine Ãœmit Burnu’ndan geçerek daha uzun süre seyahat etmek zorunda kalmasının deniz ticaretine iliÅŸkin önemli bir risk oluÅŸturduÄŸunu da vurgulayan Rasmussen, “Durumun, tüm gemilerin SüveyÅŸ Kanalı’ndan geçiÅŸini durdurma noktasına gelecek ÅŸekilde geliÅŸmesi halinde, büyük olasılıkla küresel gemi filosunun tüm deniz hacimlerini taşımaya devam edebilmesi için çok daha hızlı seyretmeye baÅŸlaması gerekecek. Bu da denizcilik sektörünün yol açtığı sera gazı emisyonlarını azaltma kabiliyetine önemli ölçüde zarar verecektir.” ifadelerini kullandı.

Birçok ülke için ithalat maliyetleri artış gösterdi

BirleÅŸmiÅŸ Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Ticaret LojistiÄŸi Birimi BaÅŸkanı Jan Hoffmann da dış ticaret bakımından SüveyÅŸ Kanalı’na en fazla bağımlı olan ülkelerin Sudan, Yemen, Cibuti, Suudi Arabistan ve SeyÅŸeller olduÄŸunu belirterek, ÅŸu ifadeleri kullandı:

“Bu ülkeler, dış ticaret hacimlerinin 5’te biri ila 3’te biri arasında SüveyÅŸ Kanalı’na bağımlı ve bu ülkeler için ticaret maliyetleri artış gösterdi. Mısır da SüveyÅŸ transit gelirini kaybettiÄŸi ve aktarma limanları artık nakliye yollarının kavÅŸağında olmadığı için olumsuz etkilendi. Aynı ÅŸekilde, Türkiye de dahil olmak üzere DoÄŸu Akdeniz’deki tüm ülkeler, gemiler artık SüveyÅŸ Kanalı’ndan geçmeyip Güney Afrika ve Cebelitarık BoÄŸazı’ndan geçmek zorunda kaldıkları için kendilerini birdenbire Asya’dan gelen tüm ticaret için bir çıkmazda buldu ve bu da maliyetleri artırdı.”

Hoffmann, şu an için ithalat maliyetlerinin arttığını ancak bu durumun devam etmesi halinde uzun vadede talebin değişen fiyatlara uyum sağlayacağını ve ticaret modellerinde de değişimlere yol açacağını anlattı.

Hali hazırda artan ithalat maliyetlerinin tüketicilere yansımasının zaman alacağını kaydeden Hoffmann, sözlerini şöyle tamamladı:

“Kovid-19 sırasında, yüksek navlun fiyatlarının yaklaşık 1,5 puanlık enflasyona yol açtığını tahmin etmiÅŸtik ancak bu kez durum farklı. Kızıldeniz gerilimi tüm ticaret rotalarını etkilemedi ve navlun fiyatları da salgın döneminde olduÄŸu kadar yükselmedi. Aynı zamanda salgında arz çok düşüktü ancak ÅŸu anda birçok yeni konteyner gemisi devreye giriyor.”

AA