Serbest ticaret anlaşması yarın yürürlüğe girecek

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Ä°sviçre, Norveç, Ä°zlanda ve LihtenÅŸtayn’dan oluÅŸan Avrupa Serbest Ticaret BirliÄŸi (EFTA) ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret ve Ä°ÅŸbirliÄŸi AnlaÅŸması (STA) 1 Nisan 1992’de yürürlüğe girerken, Türkiye’nin akdettiÄŸi ilk STA olma özelliÄŸini taşıyor.

Genel olarak mal ticareti ve gümrük vergilerinin kaldırılması odaklı anlaÅŸmanın yenilenmesi ve günün koÅŸullarına uygun hale getirilmesi ihtiyacı doÄŸarken, yenilenen STA, 25 Haziran 2018 tarihinde Ä°zlanda’da imzalandı. AnlaÅŸma, iç onay süreçlerinin tamamlanmasının ardından ilgili CumhurbaÅŸkanlığı Kararı ile 25 Mayıs 2021’de Resmi Gazete’de yayımlandı.

Bu kapsamda taraflarca iç onay süreçlerinin tamamlanmasına dair bildirimler yapılırken, anlaşma yarın yürürlüğe girecek. Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre Konfederasyonu Arasında Tarım Anlaşması da yine yarın yürürlükte olacak.

Revize edilen STA’yla, mal ticaretine iliÅŸkin gümrük vergileri, ulusal muamele, teknik engeller, saÄŸlık ve bitki saÄŸlığı, ticaret savunma araçları gibi menÅŸe kuralları ile genel ve kurumsal hükümler güncellendi.

Söz konusu anlaÅŸmanın Ä°sviçre, Norveç, Ä°zlanda ve LihtenÅŸtayn’a yönelik mal ticaretinin yanında hizmet ticaretini de artırması bekleniyor.

EFTA ile fikri mülkiyet alanında kapsamlı bir metin üzerinde mutabık kalındı. Bu çerçevede, patent, marka, coÄŸrafi iÅŸaretlerin korunması gibi alanlarda Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarının ötesinde düzenlemelere gidildi. BeÅŸeri ilaçlardaki verilerin korunması bakımından ilk defa karşılıklılık saÄŸlandı. Böylece ilk defa bir STA’da teknoloji transferini kolaylaÅŸtırmaya yönelik iÅŸ birliÄŸi hükümlerine yer verildi.

Gümrük iş ve işlemlerinin basitleştirilmesini sağlayan, ticaretin kolaylaştırılmasına ilişkin DTÖ hükümleri anlaşmanın bir parçası haline getirildi.

AnlaÅŸmanın uygulanmasında veya yorumlanmasında meydana gelen tüm anlaÅŸmazlıklar için uygulanacak geliÅŸmiÅŸ bir “ikili anlaÅŸmazlıkların halli mekanizması” oluÅŸturuldu.

Türkiye’ye AB’den daha düşük vergi uygulanacak

Bu arada, İsviçre ile Türkiye arasındaki temel tarım ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde ileri bir liberalleşmeye gidildi.

Ä°sviçre, Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatında öne çıkan ürünlerin kendi pazarına tercihli giriÅŸini saÄŸlamak amacıyla eski anlaÅŸmadaki tavizli ürünlere ilave olarak, sızma zeytinyağı, narenciye, domates, sofralık üzüm gibi taze meyve-sebzeler ile meyve-sebze konserveleri gibi ürünlerde Türkiye’ye karşı AB ile aynı veya daha düşük vergi uygulamayı taahhüt etti. Buna karşılık Ä°sviçre’ye, bazı ürünlerde sınırlı tarife kontenjanı kapsamında gümrük vergisi indirimi veya gümrük muafiyeti tanındı.

Ä°ÅŸlenmiÅŸ tarım ürünlerinin bir kısmında ise Ä°sviçre, Türkiye’den ithalatında diÄŸer STA ortaklarından daha düşük vergi uygulayacak.

Böylece bulgur, makarna, bisküvi, ÅŸekerleme, çikolata gibi Ä°sviçre’ye ihraç edilen ve ihraç potansiyeli bulunan hemen tüm iÅŸlenmiÅŸ tarım ürünlerinde gümrük vergisiz veya indirimli gümrük vergisiyle ihracat yapma imkanı saÄŸlandı. Buna karşılık Türkiye, bazı ürünlerde mevcut gümrük vergisi üzerinden Ä°sviçre’ye yüzde 15 ilave indirim uyguladı.

İzlanda ve Norveç ile tarım ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde eski anlaşmalardaki rejim muhafaza edildi.

İş ziyaretlerinde vize verilmesi garanti altına alındı

Hizmet ticaretine ilişkin kural ve taahhütlerin kapsama dahil edilmesiyle Türkiye, hizmet sunucuları ve yatırımcıları için daha öngörülebilir bir ticaret ortamı elde etti.

Bu kapsamda, kara yolu taşımacılığında kotalar kaldırılırken, taşımacıların yüksek ve ayrımcı ücretlendirmeye tabi tutulmalarının da önüne geçildi.

Taşımacılık personeli de dahil olmak üzere iş insanlarının ve diğer hizmet sunucularının vize, çalışma ve oturma gibi izin başvurularında süreçlerin şeffaf ve öngörülebilir kurallara bağlanması sağlandı.

EFTA ülkelerine hizmet sunumu ve yatırım amaçlı seyahat eden “iÅŸ ziyaretçileri, ÅŸirket içi transferler, sözleÅŸme usulü hizmet sunanlar, bağımsız profesyoneller, tır ÅŸoförleri ve deniz adamları”nın baÅŸvurularında önceden yayımlanmış ÅŸartları karşılamaları halinde çok giriÅŸli vize verilmesi de dünyada ilk defa bir ticaret anlaÅŸmasıyla garanti altına alınmış oldu.

Yaşlı bakım hizmetlerinde imkan

AnlaÅŸmayla, Ä°sviçre ile özel saÄŸlık hizmetleri, yaÅŸlı bakım hizmetleri ve “wellness” hizmetleri alanlarında hasta hareketliliÄŸi kolaylaÅŸtırıldı.

Turizm hizmetlerinde, paket tur düzenleyen Türk seyahat acenteleriyle EFTA ülkesi seyahat acentelerinden aynı miktarda teminat alınması hüküm altına alınarak uluslararası rekabetin tesisi açısından adım atıldı.

Anlaşma kapsamına e-ticaret de dahil edilirken, tüketicinin korunmasına yönelik mevzuatın yakınlaştırılması, istenmeyen ticari iletilerin önlenmesi, kişisel verilerin korunmasına yönelik önlemlerin alınması ve elektronik imza sertifikalarının karşılıklı tanınması gibi hükümlere yer verildi.

Ä°sviçre, Norveç, Ä°zlanda ve LihtenÅŸtayn’dan oluÅŸan, 14 milyonluk nüfusa ve yaklaşık 1,1 trilyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılaya sahip EFTA ile mevcut ikili ticaret hacmi 2020 yılı itibarıyla 11 milyar dolar civarında bulunuyor.

“Ä°ki ülke arasında teknoloji transferi kolaylaÅŸacak”

Dış Ekonomik Ä°liÅŸkiler Kurulu (DEÄ°K) Türkiye-Ä°sviçre Ä°ÅŸ Konseyi BaÅŸkanı Yılmaz Yıldız, yenilenen STA’nın, Ä°sviçre’yle ticari iliÅŸkiler açısından son derece önem taşıdığını belirtti.

Yıldız, “AnlaÅŸma, Ä°sviçre ile yaklaşık 7,5 milyar dolar seviyesindeki toplam ticaret hacmimizin özellikle ihracat tarafında hızla büyümesini saÄŸlayacak yenilikler getiriyor. Türkiye ÅŸu an Ä°sviçre’ye yılda 1 milyar dolardan fazla ihracat gerçekleÅŸtiriyor. Ä°hracat ürünlerimize baktığımızda da tarım ürünlerinden tekstile, ulaşım araçlarından eczacılık ürünlerine, makine ve teçhizattan metal sanayisine kadar çok geniÅŸ ve dengeli bir ürün yelpazemizin olduÄŸunu görüyoruz.” dedi.

Yenilenen STA ile Ä°sviçre’nin, hem temel hem de iÅŸlenmiÅŸ tarım ürünleri ihracatında AB ülkelerine kıyasla Türkiye’ye daha düşük vergi uygulamayı taahhüt ettiÄŸini dile getiren Yıldız, böylece Türkiye’de üretilen tarım ürünlerinin rekabette daha avantajlı konuma geleceÄŸini söyledi.

Yıldız, anlaşmanın kapsamına e-ticaretin de dahil edildiğine işaret ederek, şunları kaydetti:

“AnlaÅŸmayla yazılım gibi ürünlerin ihracatında gümrük vergisi muafiyeti güvence altına alınıyor. AnlaÅŸma yüksek teknolojili ürünlerdeki yeniliklerin karşılıklı korunması ve iki ülke arasında teknoloji transferini kolaylaÅŸtırmayı amaçlayan maddeler içeriyor ki bunun, bu ürünlerde Ä°sviçre’ye ihracatımızın artması açısından önemi çok büyük. AnlaÅŸmanın Ä°sviçre ve Türkiye arasında ürün ticaretinin yanı sıra hizmet ticaretini de hızla geliÅŸtirecek düzenlemeleri de beraberinde getirdiÄŸini görüyoruz. Bu çerçevede saÄŸlık, yaÅŸlı bakımı ve turizm alanlarında iki ülke arasındaki hareketliliÄŸi artıracak düzenlemeler dikkat çekici. Tüm bu deÄŸiÅŸiklikleri bir araya getirdiÄŸimizde, yenilenen anlaÅŸmanın Ä°sviçre ile ticaret hacmimize çok olumlu etkisi olacağını düşünüyor, Sayın CumhurbaÅŸkanımızın liderliÄŸinde Ticaret Bakanlığımızın attığı bu adımın iki ülke ekonomik iliÅŸkilerine çok büyük katkılar saÄŸlayacağına inanıyorum.”

AA