NeÅŸet ErtaÅŸ’sız 10 yıl…

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Bozlak türkülerini feryat olarak nitelendiren NeÅŸet ErtaÅŸ, 1938 yılında KırÅŸehir’in Çiçekdağı ilçesi, Abdallar (Kırtıllar) köyünde dünyaya geldi. 8 yaşına kadar doÄŸduÄŸu köyde yaÅŸayan ErtaÅŸ, daha sonra ailesi ile birlikte Ä°bikli (Çiçekdağı) köyüne yerleÅŸti.

Müzik hayatına kendisi gibi saz üstadı babası Muharrem ErtaÅŸ sayesinde baÅŸlayan sanatçının ilk çalgısı ise annesi Döne ErtaÅŸ’ın çamaşır tokacına tel takmak suretiyle yaptığı oyuncak baÄŸlama oldu.

ErtaÅŸ, müzisyen bir babanın oÄŸlu olması sebebiyle çok küçük yaÅŸta baÄŸlama ve keman çalmayı öğrendi. Okula gidemeyen NeÅŸet ErtaÅŸ, okumayı da abisi Necati ErtaÅŸ’tan öğrendi.

Çocuk yaşlarında babasıyla yörenin eğlencelerinde saz çalıp türküler söylemeye başlayan saz üstadı, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Kırıkkale, Keskin, Yerköy, Kayseri, Yozgat gibi birçok yeri gezdi.

ErtaÅŸ, “Bozkırın Tezenesi Belgeseli”nde babası Muharrem ErtaÅŸ ile ilgili ÅŸu ifadeleri kullanmıştı:

“Benim müzik duygularımın hepsi babamdan gelir. Babamı olduÄŸu gibi verebilmem imkansız. AlabildiÄŸim kadar ile babamdan ne alabildimse onu icra edebiliyorum. Bir de ben 13 ‘re’den çalınca renk deÄŸiÅŸmiÅŸ oluyor, ahenk olmuÅŸ oluyor. Bir de gençliÄŸe, geleceÄŸe, biraz daha ahenkli, günün zevkine uygun ÅŸekilde, biraz zamana göre çalıp söylüyorum.”

Tüm Anadolu’da dinlenen bir halk ozanı haline geldi

Babasıyla aynı ruhun insanı olduÄŸunu belirten ErtaÅŸ, 14 yaşındayken Ä°stanbul’a geldi ve babasının yazdığı “Neden Garip Garip Ötersin Bülbül” adlı türküyle ilk plağını çıkardı. Ä°stanbul Åžen Çalar Plak’tan 1957’de çıkan bu çalışmasıyla halk tarafından çok beÄŸenilen ErtaÅŸ, geniÅŸ kitlelere ulaÅŸmayı baÅŸararak, tüm Anadolu’da dinlenen bir halk ozanı haline geldi.

“Türkülerin Babası”, “Anadolu Efsanesi” ve “Abdal Müzisyen” gibi lakaplarıyla da bilinen sanatçı, Ä°stanbul’da iki yıl yaptığı plak, kaset ve konser çalışmalarının ardından Ankara’ya yerleÅŸti ve sanat hayatına burada devam etti.

Ankara Radyosu’nda “mahalli sanatçı” unvanıyla programlar da yapan ErtaÅŸ, Ankara’da çalıştığı bir gazinoda Leyla Hanım’la tanışıp evlendi ve 3 çocuk sahibi oldu.

EÅŸinden, 7 yıl sonra 1970’de ayrılan ErtaÅŸ, yaÅŸadığı saÄŸlık sorunları sebebiyle enstrüman çalamaz hale geldi ve kardeÅŸinin daveti üzerine tedavisi için Almanya’ya yerleÅŸti. ErtaÅŸ, çocuklarının eÄŸitimi ve sanatsal çalışmalarından dolayı uzun süre Almanya’da ikamet etti.

Türkiye’de çıkardığı plaklar, yaptığı radyo programları, konserler ve düğün performansları sayesinde büyük bir üne sahip olan NeÅŸet ErtaÅŸ, Almanya’daki birinci kuÅŸak Türk göçmenlerin de gönlünü kazandı.

Gelenekten gelen türküleri kendi üslubuyla icra eden ErtaÅŸ, 2000’de Ä°stanbul’da verdiÄŸi konserle sevenlerinin karşısına yıllar sonra yeniden çıktı. Eski plak kayıtları da CD olarak kaydedildi.

Devlet sanatçılığını kabul etmedi

Usta müzisyen, Süleyman Demirel’in cumhurbaÅŸkanlığı döneminde kendisine teklif edilen “Devlet Sanatçısı” unvanını ise kabul etmedi. Sanatçı, gerekçesine dair ise ÅŸunları söylemiÅŸti:

“O dönem Süleyman Demirel cumhurbaÅŸkanıydı. Devlet sanatçılığı bana teklif edildi. Ben, ‘hepimiz bu devletin sanatçısıyız, ayrıca bir devlet sanatçısı sıfatı bana ayrımcılık geliyor’ diyerek teklifi kabul etmedim. Ben halkın sanatçısı olarak kalırsam benim için en büyük mutluluk bu. Åžimdiye kadar devletten bir kuruÅŸ almadım, bir tek TBMM tarafından üstün hizmet ödülünü kabul ettim. Onu da bu kültüre hizmet eden ecdadımız adına aldım.”

Abdallık kültürünün son efsanesi olarak bilinen NeÅŸet ErtaÅŸ, hayatta olduÄŸu dönemde “Unesco Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması SözleÅŸmesi” kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığınca “YaÅŸayan Ä°nsan Hazinesi” ilan edildi.

Eserlerinde Anadolu insanının acı ve kederini dile getirdiÄŸini ifade eden ErtaÅŸ’a, Ä°stanbul Teknik Ãœniversitesi Devlet Konservatuvarı tarafından 2011’de fahri doktora unvanı verildi. Aynı zamanda sanatçının baÄŸlamadaki tavrı ve türküleri konservatuarlarda ders olarak okutuldu.

Hayatı ve eserleri Prof. Dr. Erol Parlak tarafından iki ciltlik bir kitap halinde yayımlanan NeÅŸet ErtaÅŸ, 2012’de Ä°zmir’de prostat kanseri sebebiyle tedavi gördüğü hastanede vefat etti.

Babası Muharrem ErtaÅŸ’la KırÅŸehir’de bir de anıtı bulunan ErtaÅŸ, dünyada robot heykeli yapılmış ilk saz sanatçısı oldu. Sanatçı Adil Çelik’in tasarladığı “android” heykel, KırÅŸehir NeÅŸet ErtaÅŸ Gönül Sultanları Kültür Evi’ne bağışlandı.

400’ten fazla plak çıkardı

YaÅŸamı boyunca yaklaşık 400 plak, onlarca kaset ve bir o kadar “long play” kaydeden NeÅŸet ErtaÅŸ külliyatının önemli bir kısmı “Kalan Müzik” tarafından 16 CD halinde piyasaya sunuldu.

Türkülerinde yoğunlukla aşk temasını ele alan sanatçının bazı albümleri ise şöyle:

“Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde”, “Kendim Ettim Kendim Buldum”, “Kibar Kız”, “Gel Gayri Gel”, “Türküler Yolcu”, “Gitme Leylam”, “Kova Kova Ä°ndirdiler Yazıya”, “Seher Vakti”, “Polis Lojmanları”, “Benim Yurdum”, “Gönül Yarası”, “Zülüf Dökülmüş Yüze”, “Zahidem”, “Gönül Dağı”, “Ölmeyen Türküler 2”, “Ölmeyen Türküler 3”, “Sazlı Sözlü Oyun Havaları”, “Niye Çattın KaÅŸlarını”, “Yar Gönlünü Bilenlere”, “Garibin Dünyada Yüzü Gülemez”, “Altın Ezgiler”, “Gurban OlduÄŸum”, “AÄŸla Sazım”, “Hata Benim”, “Mühür Gözlüm”

Dijital Sanatlar’ın saz ve söz ustası NeÅŸet ErtaÅŸ’ın yaÅŸam öyküsünü beyazperdeye taşıdığı “Garip Bülbül NeÅŸet ErtaÅŸ” filmi 23 Aralık’ta vizyona girecek.

AA