Hindistan’da isim deÄŸiÅŸikliÄŸi tartışması: India mı Bharat mı?

0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

BaÅŸkent Yeni Delhi’de 9-10 Eylül’de düzenlenmesi planlanan G20 Zirvesi açılış yemeÄŸi davetiyesinde, CumhurbaÅŸkanı Droupadi Murmu’nun “The President of India” (Hindistan CumhurbaÅŸkanı) yerine “The President of Bharat” (Bharat CumhurbaÅŸkanı) olarak yazılması gündeme oturdu.

Ardından Endonezya’nın, GüneydoÄŸu Asya Uluslar BirliÄŸi (ASEAN) Zirvesi için Modi’ye gönderdiÄŸi davetiyede, “India” yerine “Bharat” ismini kullandığı ortaya çıktı.

Modi’nin lideri olduÄŸu Bharatiya Janata Partisinin (BJP) Sözcüsü Sambit Patra’nın X sosyal medya platformundan paylaÅŸtığı davet mektubunda, Modi için “Bharat BaÅŸbakanı” tanımlaması yapması dikkatleri çekti.

Muhalefet, Modi hükümetinin, ülkenin adını “Bharat” olarak deÄŸiÅŸtirme hazırlığı içinde olduÄŸunu savunurken, iktidar destekçileri, bu hamlenin sömürge geçmiÅŸinden uzaklaÅŸmak anlamına geldiÄŸini iddia ediyor.

Ãœlkenin 1947’de bağımsızlığını kazanmasından sonra da tartışılan konunun, gelecek dönemde gündemi meÅŸgul etmesi bekleniyor.

Yunanlılar milattan önce “India” kullanıyordu

Hindistan’ın “India”, “Bharat”, “Hindustan veya Hind”, çok eski zamanlarda ise “Jambu Dweep” gibi pek çok adı bulunuyor.

Ancak Hindistan için en yaygın kullanılan isimler “India” ve “Bharat”. Ãœlkenin Hintçe’de adı “Bharat” olsa da Ä°ngilizce metinlerde “India” tercih ediliyor.

“India” isminin, büyük ölçüde Batı’nın empoze ettiÄŸi sömürgeci izler ve kültürel emperyalizmden kaynaklandığı öne sürülse de bu ad, 2 bin yıldan uzun süredir kullanılıyor.

Ä°smin kökeni, Sindhu (Ä°ndus) Nehri’nin eski adına uzanıyor. Yunanlılar, milattan önce bu ismi nehrin ötesindeki topraklara atıfta bulunmak için kullanıyordu.

“Hint” ve “Hindu” adı, Ä°slam öncesi Persler veya Ä°ranlılar tarafından da kullanılmıştı. Bölgede iki asrı aÅŸkın hüküm süren Müslüman Babürler de kendilerini “Hindustan PadiÅŸahları” olarak tanımlıyordu.

Ayrıca eski Ä°ngiliz edebiyatında 9. yüzyılda bahsi geçen “India” ismi, Hindistan 18. yüzyılın sonlarından itibaren Ä°ngilizler tarafından yönetildiÄŸinde modern Ä°ngilizceye tamamen yerleÅŸti. Ancak ülkenin yeni liderleri, bağımsızlık sonrası da bu terimi muhafaza ederek resmi belgelerde kullandı.

Nitekim 1950’de kabul edilen anayasanın ilk maddesinin “India (Hindistan), yani Bharat, bir eyaletler birliÄŸidir” ifadesiyle baÅŸlaması, Hindistan’ın resmi olarak “India”nın yanı sıra “Bharat” ismiyle de anılabileceÄŸine iÅŸaret ediyor.

Muhalefet, iktidarın Bharat isminin kasıtlı biçimde öne çıkardığında ısrarcı.

Hindistan Ulusal Kongresi Milletvekili Jairam Ramesh, X sosyal medya platformunda, G20 Zirvesi açılış yemeÄŸi davetiyesiyle ilgili tartışmalar için Bharat isminin tercih edilmesiyle, aynı maddede yer alan Hindistan’ın federal yapısının da tehdit altında olduÄŸu deÄŸerlendirmesini yaptı.

Ayrıca isim tartışmalarının, muhalefet liderlerinin gelecek yıl yapılacak seçimlerde Modi’yi iktidardan uzaklaÅŸtırmak amacıyla “INDIA (Indian National Developmental Inclusive Alliance)” adlı bir ittifak kurmasından sonra yoÄŸunlaÅŸması dikkatleri çekti.

“Bharat” adı, mitolojik kraldan geliyor

Ãœlkeyi tanımlayan en eski kayıtlar, “Bharat”, “Bharata” veya “Bharatvarsha” isimlerinin kullanıldığını da gösteriyor.

“Bharat” terimi Hindistan’ın mitolojik geçmiÅŸine gönderme yapıyor. Hint edebiyatında Himalaya DaÄŸları ile okyanuslar arasında kalan bölge, Bharatvarsh olarak tarif ediliyor.

Ãœlkenin iki büyük destanından biri Mahabharata’dan gelen “Bharat”, adını “efsanevi ve adil” Kral Bharat’tan alıyor. Yani ülkenin Sanskritçedeki adı olan “Bharat”, Kral’ın soyundan gelen ulusu simgeliyor.

“Bharata”nın Sanskritçe’deki anlamı aynı zamanda “besleyen toprak” demek.

Ãœlkenin ilk baÅŸbakanlarından ve “Discovery of India” adlı kitabının yazarı Jawaharlal Nehru da 1927’de “India (Hindistan) Bharata’dır, Hinduların kutsal toprağıdır.” ifadesini kullanmıştı.

Ãœlkeyi 2014’ten bu yana yöneten Modi’nin partisi BJP, “Hindistan’ın bir Hindu ülkesi olması gerektiÄŸini” savunan Ulusal Gönüllüler BirliÄŸi (RSS) adlı örgütle iliÅŸkili. Örgüt, 1948’de Mahatma Gandhi’nin öldürülmesinden sorumlu tutulmuÅŸtu.

Son yıllarda Hint milliyetçisi tutum ve politikalarıyla gündeme gelen Modi yönetimi, simgesel yapıların ve ulusal öneme sahip binaların adlarını değiştirerek, eski mirası yok etmekle eleştiriliyor.

Hindistan’ın Ä°ngiliz sömürge geçmiÅŸinden kopmaya çalıştığını sıklıkla ifade eden iktidardaki BJP’nin bazı üst düzey isimleri “Bharat” isminin kullanımını savunuyor. Hindistan, 15 AÄŸustos 1947’de neredeyse 200 yıl süren Ä°ngiliz sömürgeciliÄŸinden kurtulmuÅŸtu.

“India” kelimesinin Ä°ngiliz sömürgecileri tarafından yaygınlaÅŸtırıldığı, “köleliÄŸin sembolü” olduÄŸu konusunda ısrarcı olan BJP’nin önde gelenleri, isim deÄŸiÅŸikliÄŸinin Hindistan’ın Hindu geçmiÅŸini geri alma çabası olduÄŸunu savunuyor.

BJP Milletvekili Harnath Singh Yadav, “Tüm ülke, ‘India’ yerine ‘Bharat’ kelimesini kullanmamızı istiyor. ‘India’ Ä°ngilizler tarafından bize yöneltilen bir hakarettir ancak ‘Bharat’ kültürümüzün bir simgesidir.” diyerek, bu konuda anayasal deÄŸiÅŸikliÄŸe gidilmesi çaÄŸrısında bulundu.

Hindistan EÄŸitim Bakanı Dharmendra Pradhan da “Bharat’ı kullanmak sömürge zihniyetine karşı büyük bir duruÅŸtur.” yorumunu dile getirdi.

Ayrıca BJP’den parlamentonun üst kanadı olan Rajya Sabha Ãœyesi Naresh Bansal, parlamento oturumunda, “India” ifadesinin “sömürge dönemi köleliÄŸi” simgelediÄŸini belirterek, bu ifadenin anayasadan çıkarılması gerektiÄŸini söyledi.

Sadece “Bharat”ın kullanılması için anayasal deÄŸiÅŸiklik gerekli

Parlamentonun 18-22 Eylül’de yapılması planlanan henüz gündemi açıklanmamış özel oturumunda, bu deÄŸiÅŸikliÄŸin gündeme getirileceÄŸi ve resmi olarak isim deÄŸiÅŸikliÄŸi için bir tasarı sunulabileceÄŸi iddiaları tartışmalara yol açtı.

Tartışmanın temel noktası ise yönetimin, anayasada deÄŸiÅŸiklik yaparak “India”yı kaldırıp “Bharat”ı tek resmi isim haline getirmeyi planlayıp planlamadığı yönünde.

Muhalifler, yeni parlamentodaki ilk oturumda ülkenin isminin resmen değiştirilebileceğini düşünüyor.

Yeni parlamento binasının bir duvarındaki “Büyük Bharat” haritasında Pakistan, Nepal, BangladeÅŸ, Sri Lanka ve Myanmar’ın yanı sıra Afganistan’ın bir kısmının yer alması tepkilere yol açmıştı.

Ancak hükümetin, ülkenin ismini sadece “Bharat” olarak kullanmaya karar vermesi durumunda anayasanın ilk maddesini deÄŸiÅŸtirmek için yasa tasarısı sunması gerekiyor.

Hükümet, değişiklik için milletvekillerinin en az üçte ikisinin oylarını almak zorunda.

Hindistan Yüksek Mahkemesi, 2020’de isim deÄŸiÅŸikliÄŸini talep eden baÅŸvuruyu reddetmiÅŸ, bu talebin bir temsile dönüştürülebileceÄŸini ve uygun bir karar için merkezi hükümete iletilmesi tavsiyesinde bulunmuÅŸtu.

Mahkemenin BaÅŸyargıcı da “Bharat” ve “India”nın her ikisinin de anayasada yer aldığını dikkati çekmiÅŸti.

AA