Türkiye’nin sınır kapılarında…

Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıktıktan sonra kısa sürede dünyanın dört bir yanına yayılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) küresel anlamda insan saÄŸlığını tehdit ederken, salgının ekonomik etkilerine karşılık da önlemler uygulamaya konuluyor. 

Türkiye, gümrüklerde ve ulaÅŸtırmada aldığı kararların yanı sıra sürecin üretimden ticarete yansımasına kadar muhtemel geliÅŸmeler için hazırlık yürütüyor.

Kovid-19 salgını pek çok sektörde olduÄŸu gibi ekonomik anlamda da yeni tedbirlerin alınmasını ve etkili stratejilerin üretilmesini gerekli kılıyor.

Kovid-19 salgını nedeniyle dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin’in yaÅŸadığı sorunlar, ticaret, yatırım ve üretim baÄŸlantıları, dünyadaki dev tedarik zincirini etkiledi. Salgın tedbirleri ülkelerin kendi sınır komÅŸularıyla olan ikili ticaret iliÅŸkilerinde de etkilerini gösterdi.

Küresel ekonomideki olası ve beklenen tahribatların önüne geçmek için ülkeler önlemlerini alırken, Türkiye de Dünya SaÄŸlık Örgütünün uyarılarını dikkate alarak ilk günden itibaren bir dizi uygulamayı hayata geçirdi.

BaÅŸta SaÄŸlık Bakanlığı olmak üzere ilgili kuruluÅŸların tavsiyeleri doÄŸrultusunda hareket eden kamu otoriteleri, diÄŸer ülkelerden insan hareketliliÄŸi ve mal ticareti konusunda önlemlerini uygulamayı sürdürüyor.

Gümrüklerde yoÄŸun güvenlik önlemleri

Ticaret Bakanlığı, sene başında Kovid-19’un ticarete etkilerini öngörebilmek ve ön tedbirler almak üzere SaÄŸlık Bakanlığından katılımcıların yer aldığı bir çalışma grubu kurdu.

Bakanlık, Türkiye Hudut ve Sahiller SaÄŸlık Genel MüdürlüÄŸü ile Türkiye Ä°laç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun yürüttüÄŸü çalışmalar doÄŸrultusunda öncelikle gümrük kapılarında görevli personeli korumak amacıyla özel giysiler, maske, gözlük, eldiven kullanımı gibi tedbirleri aldı. Bütün gümrük kapıları dezenfekte edildi.

Kovid-19’un, Türkiye’nin sınır komÅŸuları Ä°ran ve Irak’ta görülmesi ve hızla yayılması nedeniyle Gürbulak, Kapıköy, Esendere, Üzümlü ve Habur sınır kapıları geçici olarak kapatıldı. Söz konusu kapılardan yabancı kiÅŸi ve araçların Türkiye’ye giriÅŸine izin verilmezken, Türk vatandaÅŸlarının ülkeye giriÅŸleri 14 günlük karantina sürelerini tamamlaması ve gerekli saÄŸlık kontrollerinin gerçekleÅŸtirilmesi uygulamalarına baÄŸlandı.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, toplanan SaÄŸlık Politikaları Kurulunda her türlü olasılığa karşı nasıl hazırlıklı olunacağına iliÅŸkin stratejilerin paylaşıldığını, Türkiye’nin hem bazı gümrük kapılarının kapatılması hem de ihracatın önünün kesilmemesi için önlemleri uygulamaya koyduklarını söyledi.

Uluslararası Nakliyeciler DerneÄŸi (UND) ile Habur Sınır Kapısı’nda dorselerin deÄŸiÅŸ tokuÅŸuna iliÅŸkin çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Pekcan, salgının Türkiye’nin ticaretine etkilerini asgari düzeyde tutmak için stratejiler üzerinde çalıştıklarını bildirdi.

Ä°ç ticarette virüs fırsatçılarına göz açtırılmıyor

Bakan Pekcan’ın yakın takibi ve talimatları doÄŸrultusunda, Kovid-19 salgınını fırsat bilerek iç piyasada maske ve tıbbi ekipmanların fiyatlarını fahiÅŸ seviyelere çekenlere ise göz açtırılmıyor.

Bu konuda gelen ÅŸikayetleri deÄŸerlendiren ve resen denetimlerini sürdüren Ticaret Bakanlığının tespitleri doÄŸrultusunda, vaktinden önce toplanan Reklam Kurulu, maske ve tıbbi ekipmanlarda haksız fiyat uyguladığı iddialarıyla incelediÄŸi 13 firmanın 9’una en yüksek seviyeden idari para cezası uygulamıştı. Bakan Pekcan, söz konusu firmaların toplam 943 bin lira idari para cezasına çarptırıldığını, bu incelemelerin süreceÄŸini vurgulayarak, aynı firmaların uygulamaya devam etmesinin tespiti halinde cezaları 10 katına kadar çıkarma yetkilerinin bulunduÄŸunu hatırlattı.

Öte yandan söz konusu ürünlerin üretiminin yerli tüketim için yeterli olduÄŸunu ancak dünyadaki talebin giderek arttığını, bu sebeple de gerekli önlemleri aldıklarını dile getiren Pekcan, baÅŸta maske olmak üzere bazı saÄŸlık ekipmanlarının ihracatını SaÄŸlık Bakanlığı Türkiye Ä°laç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun ön iznine baÄŸladıklarını açıkladı.

Tedarik zincirlerindeki gelişmeler yakın takipte

Çin’den sipariÅŸlerin bir kısmı da Türkiye’ye yönelmiÅŸ durumda bulunuyor. Hazır giyim, deri ve ayakkabı sektörlerinde sipariÅŸ artışları görüldü. Bu durum ilgili sektörler açısından yeni fırsatları beraberinde getiriyor.

Bununla birlikte üretimin diÄŸer alanlarında yaÅŸanması muhtemel ham madde ve ara malı tedarikine iliÅŸkin risklere karşı da önlemler alınıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, tedarik zincirlerinde olası daralmalara karşı yol haritası üzerinde çalıştıklarını açıklamıştı.

Yerli üretim için çalışmalar hızlandı

Sanayi odaları ve üreticilerle yakın irtibatta olduklarına iÅŸaret eden Varank, koordinasyonu en üst seviyede tuttuklarını kaydetti. Varank, tıbbi ekipmanlar için de üreticilerle yakın temasta olduklarına dikkati çekerek, yurt dışından alınan malzemelerin yerli üretimi için çalışmaları hızlandırdıklarını dile getirdi.

Bakan Varank ayrıca, üreticilerle Ar-Ge merkezlerini bir araya getirerek, akademi, sanayi ve kamu iÅŸ birliÄŸiyle herkesin rahatlıkla eriÅŸebileceÄŸi yenilikçi ve düÅŸük maliyetli ürünlerin önünü açacaklarını söyledi.

5 ülkeye uçuÅŸlar durdu

Kovid 19 salgınına karşı Bilim Kurulunun önerileri doÄŸrultusunda, ulaÅŸtırma sektöründe de birçok tedbir uygulamaya konuldu.

Bu kapsamda, Türkiye Hudut ve Sahiller SaÄŸlık Genel MüdürlüÄŸünce Ä°stanbul Havalimanı’na iki, diÄŸer havalimanlarına birer termal kamera yerleÅŸtirilirken, kuruma baÄŸlı havalimanlarındaki saÄŸlık görevlilerinin sayısı artırıldı. Salgının yayılmasına paralel olarak Türkiye’nin Ä°talya, Güney Kore, Ä°ran ve Irak arasındaki gidiÅŸ-geliÅŸ tüm yolcu uçuÅŸları durdurulmuÅŸtu.

Kargolar yüzde 90 azaldı

Salgına karşı alınan tedbirler, Türkiye ile Çin arasındaki kargo taşımacılığına da yansıdı. Çinli firmaların alışveriÅŸ siteleri üzerinden verilen sipariÅŸlere yönelik Türkiye’ye gelen kargo sayısı, Türk Hava Yollarının uçuÅŸlarını durdurmasının ardından yüzde 90 azalarak günlük 300 torbadan 30 torbaya kadar geriledi.

Türkiye’den internet siteleri üzerinden en çok sipariÅŸ Çinli Ali Ekspres ve Ali Baba’dan veriliyor. Özellikle tekstil, elektronik aletler, bijuteri gibi çeÅŸitli ürünler tercih edilen mallar arasında bulunuyor. Satın alınan ürünlerin büyük kısmı uygun maliyetinden dolayı yolcu uçaklarıyla Türkiye’ye ulaşıyor. Salgına karşı alınan tedbirler sonucu Çin’den söz konusu kargoların geliÅŸi durdu.

Bilim Kurulunun önerisi doÄŸrultusunda Ä°ran’da yaÅŸanan koronavirüs salgını nedeniyle Türkiye-Ä°ran sınır kapılarının 23 Åžubat itibarıyla kapatıldığı UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığa bildirildi.

UlaÅŸtırma Hizmetleri Düzenleme Genel MüdürlüÄŸünce Irak ile kara sınır kapıları da geçici olarak araç ve yolcu geçiÅŸine kapatılırken, Gürcistan’a giriÅŸte pasaport ibrazı uygulamasına geçildi. Kurum, son 21 günde Çin, Ä°ran, Güney Kore ve Ä°talya’ya seyahat edildiÄŸine dair pasaportta vize/kaÅŸe bulunması halinde, Gürcistan tarafınca giriÅŸe izin verilmeyeceÄŸini kaydetti.

Salgının geliÅŸimine paralel olarak alınan tedbirler güncelleniyor.

AA