Yas Tutarken Öfkeyle Nasıl Baş Edeceğiz?
Nedeni ani bir kalp krizi, bir araba kazası, uzun süreli bir hastalık, bir salgın veya yaşlılık olsun, er ya da geç herkes yakın bir akrabasını ya da arkadaşını kaybetmenin yasını tutacaktır. Acınızı ve üzüntünüzü hafifletmeye, kendinizi rahatlatmaya ve sevdiklerinizi anmanıza yardımcı olabilirsiniz ve yaşam sonu kararlarıyla uğraşırken yükü hafifletmenin yolları bulabilirsiniz.
Bu cümleyi Harvard Tıp Fakültesinin yayınladığı bir bilimsel makaleden aldım.
Yaklaşık son 3 yıldır Covid salgını nedeniyle pek çoğumuz yakınlarımızı kaybettik. Acılarımızı paylaştık ancak cenazeleri defnetmeye bile gidemedik.  Hatta bazıları öfkeyle, hastanede görev yapan ve halka hizmet etmekten başka bir amacı olmayan doktorları, hemşireleri ve tüm sağlık personeline şiddet uyguladı, ağır ithamlarda bulundu, camı çerçeveyi, alet-edevatı kırıp döktü.
Bu acıyı ve yası kontrol edemeyen yanlış bir tutumdu. Bazı kişiler ise acılarını tek başına yaşamaya çalıştı, içine kapandı. Kara bulutlarla dolu bir hayatı yaşamaya başladı. Kederi, üzüntüyü ve yası yaşamanın bir uygun çıkar yolu olmalı. Kendine, çevrendekilere ve çevreye zarar vermeden üzülebilmenin bir yolu olmalı.
Bu konuyu araştıran bilim insanları üç önemli noktaya dikkat çekiyorlar.
- Düşünün: Kimi zaman öfke acı veren duyguların yerini alıyor. Terk edilmişlik duygusu veya korkmuş olma hissi mantıklı düşünmeyi engelleyebiliyor. Bu durumda, dostlarınızdan, arkadaşlarınızdan, yakınlarınızdan veya profesyonellerden destek alabilirsiniz. Korkularınız hakkında düşünmek ve onları dinlendirmek için biraz zamana gereksinmeniz olacaktır. Duygularınızı paylaşmak ve başkalarının benzer duygularla nasıl başa çıktığını öğrenmek size yardımcı olabilir. Türk kültüründe bu çok güzel yapılmaktadır. Cenaze evleri hiç boş bırakılmaz, evin ışıkları hiç sönmez, o evde hiç yemek pişmez. Eş, dost, akraba ve arkadaşlar daima destek olurlar. Her türlü maddi ve manevi yardım yapılır.
- İfade et: Öfkeli duyguları yatıştırmak için güvenli bir zaman ayırın ve güvenli bir yer bulun. Bazı insanlar kapalı bir odada, boş bir arazide veya arabada ağlayıp, sızlanabilir ve hatta bağırabilir. Bazıları dua ederek, meditasyon yaparak stresini azaltma yollarına baş vurabilir. Diğerleri, anlatmayı dener, anılarını anlatır, ağlar, susar başka bir anısını daha paylaşır. Bu da bir baş etme yöntemidir. Bazı yorucu fiziksel aktivite hamlelerinde bulunmakla rahatlayabilir. Öfkeyi serbest bırakma seçenekleri çok çeşitlidir ama bunun içinde saldırganlığa yer yoktur. Öfke ortaya çıktığında onu nasıl güvenli bir şekilde ifade edeceğinizi bilmeniz gerekir. Cam çerçeve kırmak, önüne gelen kişiyi darp etmek, öldürmek insani boyut değildir. Kontrolsüz öfke ve sonuçları daima kötü olur. Bazen sizi öfkelendiren durumlar hakkında yazmak, öfkenizin altında gerçekten ne hissettiğinize odaklanmanıza yardımcı olabilir.
- Açıkla: Üzüntü ve öfkenizi yaşamanız hakkınızdır ama çizgiyi aştığını görebilmen gerekir. Bu durumda, karşındakine zarar verme, davranışlarını kontrol altında tut ve bir taşkınlık yapmamaya gayret et. Eğer ölçüyü aşan bir hezeyanın olursa karşındakine kendini anlat, duygularını ifade et ve özür dilemeyi bil.
Uzun zaman geçti ama bu salgının kontrol edildiği söylenemez. Her gün yeni hastalık haberleri, ölüm vakaları, aşı olmaya direniş, kurallara uymama hayatımızı işgal etti.
İnsanların acılar karşısındaki duruşu ve baş edebilmesi uygar insan tanımının içindedir.
Sağlığını korumanız dileklerimle.
News